اسلام تفاوت

| اسماعیل اردستانی| إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ وَیُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا کَبِیرًاقطعا این قرآن به [آیینى] که خود پایدارتر است راه مى ‏نماید و به آن مؤمنانى که کارهاى شایسته مى کنند مژده مى‏ دهد که پاداشى بزرگ برایشان خواهد بود (۹ اسری) باید تفکیک کرد بین دو نوع اسلام.اول اسلامی که سنت…

| اسماعیل اردستانی| إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ وَیُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا کَبِیرًا
قطعا این قرآن به [آیینى] که خود پایدارتر است راه مى ‏نماید و به آن مؤمنانى که کارهاى شایسته مى کنند مژده مى‏ دهد که پاداشى بزرگ برایشان خواهد بود (۹ اسری)

باید تفکیک کرد بین دو نوع اسلام.
اول اسلامی که سنت محمدی است و بر پایه متن قرآن شکل گرفته است .بسیاری از احکام اسلام تاریخی در متن قرآن هم آمده است از جمله حکم جهاد ، قصاص ، حدود ، و نیز نجاسات و حلال و حرام در مورد احکام زنان و خانواده .

در متن قرآن اما ما با یک نوع اسلام دیگر هم سروکار داریم .اسلامی که فطرت انسان است :
فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا( روم ۳۰ )

این اسلامی است که همگی پیامبران از آدم تا محمد بدان ایمان داشتند :
قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِیَ مُوسَى وَعِیسَى وَمَا أُوتِیَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ
بگویید ما به خدا و به آنچه بر ما نازل شده و به آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل آمده و به آنچه به موسى و عیسى داده شده و به آنچه به همه پیامبران از سوى پروردگارشان داده شده ایمان آورده‏ ایم میان هیچ یک از ایشان فرق نمى‏ گذاریم و در برابر او تسلیم هستیم ( بقره۱۳۶)

این دیگر اسلام تاریخی که محمد ( ص) آورده نیست بلکه یک روش است یک نوع باور است که از زمانی که انسان وجود داشته ، بوده چون بر اساس فطرت انسان است .اما فطرت چیست ؟
فطرت همان شکافتگی انسان در بنیاد خودش است. همان که می تواند انتخاب کند، خود شکاف تصمیم ناپذیری یا به قولی شکاف انتخاب کردن است. پس اسلام به عنوان ” امر واقع” تفاوت دارد با اسلام تاریخی.

متن قرآن را که درست می خوانیم متوجه می شویم که این متن فراتر از اسلام تاریخی و فقهی و نیز سنت رسوالله می رود.

هر چند برداشت محمد ( ص) از خدا تحت نام الله شخص واره می شود و نیز انسان واره اما متن قرآن به ما یادآور می شود که این می تواند هر اسمی داشته باشد یا شامل هر تصوری بشود :
قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَنَ أَیًّا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى( اسرا ۱۱۰)
هر چه می خواهید آن را بنامید، و هر چه بنامید باز هم اوست.
بنابراین اینکه می گویم متن قرآن زیادتی بر تاریخ اسلام دارد اینجاست.

آیه ۱۱۰ سوره اسرا در متن به ما گوشزد می کند که می توانید هر نامی بر ان نهید

آیااینجا دعوی بر سر نام نیست؟ البته باید به نام وفادار بود. نام مانع در غلطیدن در روش زیست غلط می شود.

این نام بالای سر اسپینوزیسم و نیز الحاد قرار می گیرد. اینجا سخن بر سر خود نام است. مشکل اسپینوزیسم این است که نمی تواند بنامد. حتی واژه خدا هم نام است. شما نمی توانید برای یک مفهوم کلی اسپینوزایی از نام خدا استفاده کنید. مهمترین خصلت نام عنصر تفاوت گذار آن است. مهم است که این نامی است که تفاوت ایجاد می کند یعنی ساحتی اساسا متفاوت. اسپینوزیسم از آنجا که باوری به تفاوت ندارد قادر به نامیدن نیست.

یکی از مشکلات فلسفه هایی مثل اسپینوزا این است که ابتر هستند. فقط در خودش می پیچد قادر نیست بر خود چیره شود چون تفاوت را در خود کشته است، چون به نام اعتقادی ندارد. بنابراین باور به نام باور به تفاوت است این لزوما شخص وارگی یا انسان گرایی نیست. تایید خود تفاوت است. در تحلیل متن گفتم که این ساحت ناگفته است. نه اینکه ذاتا ناگفتنی بلکه ناگفته یا گفته ای که از گفتار بیرون می زند همچون واژه ای که ناگهان از زبان می پرد. این ساحت غیریت، این ساحت تفاوت، ساحت نام است ساحت خداست. بنابراین همینکه به نام وفادار باشیم و به روش، مسلمانیم اگر چه نه به شیوه محمدی.

اسماعیل اردستانی ۹۹/۴/۲۲

۰ ۰ آرا
ارزیابی شما
صفحه‌آرایی کتاب و پایان‌نامه

این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید:

عضویت
اطلاع از
guest

6 دیدگاه ها
Inline Feedbacks
مشاهده همه ی نظرات
مریم
مریم
تیر ۲۹, ۱۳۹۹ ۵:۱۳ ب٫ظ

خدا را بخوانید یا رحمان را بخوانید، هر کدام را بخوانید، اسماء الحسنی از آن اوست. اگر خدا غیر قابل تصرف است چگونه نام می‌پذیرد؟ در اینجا وجه تفاوت خدا با انسان و با دیگر موجوداتی که همه نام‌پذیرند کجا است؟ اگر دعوی اصلی بر سر نام باشد، خدا و انسان در نام‌پذیری شباهت ندارند؟ نام همانقدر که تفاوت ایجاد می‌کند، شباهت ایجاد نمی‌کند؟ پس چرا مهم‌ترین خصلت نام را عنصر تفاوت‌گذار آن بدانیم و نه عنصر شباهت‌گذار آن؟ اما اگر دعوی بر سر حق نام‌گذاری باشد و مهمترین خصلت نام هم عنصر سلطه‌گرش باشد چه؟ ادامه آیه، کیفیت آداب… مطالعه بیشتر»

مرادی
مرادی
تیر ۲۶, ۱۳۹۹ ۱۱:۴۹ ق٫ظ

جناب اردستانی بله خداوند اگر خودش میخواست میتوانست اختلافات را از بین ببرد ولی میخواهد انسانها خودشان اختلافات را (بر مبنای کتاب و آیات الهی) از بین ببرند…. اختلافاتی که در زندگی مادی با ملاک مادی همیشه خواهند بود و اجتناب ناپذیرند ولی بر مبنای ملاک غیر مادی و ایمان به غیب قابل حل و قابل اجتناب هستند…. میخواهد آشکار سازد که آیا افرادی که طرفدار حق هستند بر آن پافشاری و جانبازی میکنند…یا به سبب ترس از متکبرین و قدرتمندان آنها را ارباب و شریک پنهان برای خدا میگیرند و به کمک مقدس نماها این شرک خود را تئوری… مطالعه بیشتر»

مرادی
مرادی
تیر ۲۳, ۱۳۹۹ ۷:۲۹ ب٫ظ

جناب اردستانی در هر دو مورد ازآیات که بعنوان مبنا مورد استفاده قرار داده اید اگر رعایت اتصال آیات در سوره مربوطه بشود تفاوتی رخ نشان نمی دهد…قوانین کلی را هر جا لازم بداند با نمونه های منتخب در زمان نزول یا زمانهای گذشته توضیح میدهد: وَقَالُوا کُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى تَهْتَدُوا قُلْ بَلْ مِلَّهَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ﴿۱۳۵﴾بقره قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِیَ مُوسَى وَعِیسَى وَمَا أُوتِیَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ ﴿۱۳۶﴾بقره فَإِنْ آمَنُوا بِمِثْلِ مَا آمَنْتُمْ بِهِ… مطالعه بیشتر»

دکتر اردستانی
جواب به  مرادی
تیر ۲۶, ۱۳۹۹ ۱:۱۶ ق٫ظ

سلام متشکرم قرآن می گوید اگر خدا می خواست هیچ اختلافی بین امتها نبود .بنابراین خود تفاوت بین مردم از سنتهای الهی است .گویی این تفاوت در اندیشه ها و رفتار ضرورت تاریخی جوامع بشری است .غرض از نگه داشت تفاوت در قران به این معنا نیست که این متنی است که با خودش مشکل دارد بلکه این است که خود متن موید تفاوت است .هم از خدایی می گوید که اراده ان فوق اراده هر چیزی است و کسی نمی تواند بر علیه اراده او اقدامی کند و هم داور پایانی است .و اگر داوری پایانی وجود دارد چرا… مطالعه بیشتر»

دریا
دریا
تیر ۲۲, ۱۳۹۹ ۱۰:۳۷ ق٫ظ

بنام خدا جناب اردستانی متنی بسیار متین و آگاهی بخش بود. جسارتا مطالبی در خصوص تفاوت اسلام از دیدگاه خود را خدمتتان معروض میدارم. مشکل همین است که چگونه باید با وحی الهی مواجه شویم. بی تردید همانگونه که در جمع آوری و گردآوری کتب آسمانی پیشین اتفاق افتاد و موجب تغییراتی چه اندک و چه فراوان در آنها شد، همین تغییرات ممکن است برای قرآن هم پیش آمده باشد. سیستم قرآن برای آنکه خواننده در صورت بروز هر گونه تغییری به انحراف کشیده نشود، سیستم محکمات است. یعنی وقتی این کتاب را میخوانید، همواره توجه داشته باشید، برای کدام… مطالعه بیشتر»

دکتر اردستانی
جواب به  دریا
تیر ۲۶, ۱۳۹۹ ۱:۰۶ ق٫ظ

سلام با تشکر کاملا با جنابعالی موافقم .از نظر من هم قرآن یک پندنامه یا عبرت نامه است سراسر تذکر و بشارت است .و این ذکر چیزی نیست جز همین که همیشه باید حواسمان باشد که فراموش نکنیم همواره به یاد داشته باشیم که هستیم و چه می شویم .البته متن قران هم همانند سایر متون تاریخی است لاجرم در مرزهای زبانی خود قرار دارد و تعبیر قران که برای هر زمانی کتابی است ( رعد ۳۹ ) در اینجا هم صادق است .باید مراقب بود که فریب نخوریم و یک موضوع تاریخی را ابدی نکنیم و این منشا خشونت… مطالعه بیشتر»

6
0
دیدگاه خود را با نویسنده و خوانندگان در میان بگذاریدx