ظرفیت‌های اجتماعی زنان در تاریخ و فرهنگ ایران
دبا: عصر روز سه شنبه ۱۱ / ۹ / ۱۳۹۳ به پاس مقاومت زنان کرد در برابر سلفیان تندرو، یک نشست تخصصی با عنوان « ظرفیت های اجتماعی زنان در تاریخ و فرهنگ ایران » در مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی برگزار شد.
آنچه در زیر می خوانید متن سخنرانی آقای کاظم موسوی بجنوردی رئیس مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی است:
بسم الله الرحمن الرحیم
در مقدمه باید عرض کنم که برگزاری این همایش ازطرف مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی و دستیاری ویژه ریاست جمهوری جناب آقای دکتر علی یونسی می باشد.
متاسفانه در جهان اسلام اتفاقاتی می افتد که بسیارغم انگیز است. مستحضر هستید که پدیده داعش و پدیده تند روهای سلفی ریشه در تاریخ مذاهب و کلام اسلامی دارد؛ یعنی درقرون گذشته بودنداصحاب نقل حدیث واصحاب ظاهر که در فهم متون دینی به ظواهر بسنده می کردند و هرگونه تعقل و تامل راجایز نمی دانستند.
اگر ما عقل و اخلاق را از دین بگیریم و دین رامنهای عقل و اخلاق در نظر بگیریم و تفسیر کنیم در واقع گرفتار یکسری اندیشه های قشری می شویم که احکام دین را تبدیل به احکام ضد اخلاقی می کند. به این علت که در طول تاریخ بینش های مذهبی و دینی دستخوش تغییر می شود؛ تفسیر می شود و هر کسی به ظن خود به حقیقت دست یافته و حکمی را صادر می کند که اغلب با عقل و اخلاق سنجیده نمی شود.
اگر ما خودمان را مقید کنیم وهنگامی که حکم دین با اخلاق و عقل ناسازگار باشد آن را از اعتبار بیندازیم، فجایعی به نام دین انجام نخواهد گرفت. آنگاه اگر به کسی که عضو طالبان یا القاعده یا داعش یاهر نام دیگری است، بگویند سر فلانی را ببربه دلیل اینکه تفکرش با تفکر شمافرق می کند آنوقت می گوید نه، چون عقل آن را قبول نمی کند و بر خلاف اخلاق است و چنین حکم به ظاهر دینی را اجرا نخواهد کرد.
تمام مشکلاتی که برای این گونه گروه ها به وجود می آید این است که مفاهیم دینی را منهای عقل و اخلاق تفسیر می کنند.
از این گونه است مساله ازدواج مردان با فرزند خوانده هایشان که متاسفانه در مجلس تصویب شد. درمقاله ای نوشتم که این کار را نکنید، این وسیله ای می شود برای سوء استفاده مردان شهوت پرست. گرفتن رضایت از یک بچه وگرفتن رضایت از دادگاه مربوطه کار ساده ایست شما این کار را نکنید ولی کردند. چرا کردند؟ زیرا به لحاظ ظواهر دین منعی در کارنبود درحالیکه اگرابزار اخلاق و عقل را کنار اجتهاد قرار می دادندعلی القاعده در چنین مساله ای به نتیجه ای می رسیدند که ما رسیدیم.
در این جا یک مسئله بسیار مهم و بحث کلی تری وجود دارد مبنی بر این که پایه ی حسن و قبح عقل است یا شرع؟
در این باره دو نظروجود دارد، نظر تعدادی از مذاهب از جمله شیعیان وتیره کلامی معتزله؛ که پایه حسن و قبح یا پایه اخلاق را، عقل می دانند نه شرع. چون اگر بگوییم که پایه ی حسن و قبح شرع است آنوقت شرع تفسیر می شود وهر کسی برای خودش شرعی دارد. القاعده هم برای خودش شرع داردولی شرعش به او می گوید که سرآن بی گناه را ببر!
در مورداتفاقی که در کوبانی رخ داده و می دهد و بسیار تعیین کننده و مهم است. زیرا تاکتیک داعشی ها این بود که ایجاد وحشت کنند، وبرای این منظوردست به کارهای عجیب وغریب می زنند مثلا سر می برند یا حتا ممکن است با مرده ها اینکار را انجام دهند که منظورشان فقط ایجاد وحشت است وگرنه برای فرد مرده چه فرقی می کند، سر و دست و پایش قطع شود یا نشود ولی ناظر خارجی وقتی که این مناظر فجیع را نگاه می کند می ترسد و ظاهرا به این دلیل بوده که وقتی داعش جایی را اشغال می کند کسی جلوی آنها نمی ایستد و فرار می کنند.
کاری که زنان کوبانی کردند این بود که این سد وحشت را شکستند. فرار نکردند، مقاومت کردند. این مقاومت باعث شد که دست داعش رو بشود چون اینها کسی نبودند جز یک مشت آدمکش. وقتی شما در سنگرت باشی و با تفنگت سنگر بگیری کاری نمی توانند بکنند، حداکثر این که گلوله آخر را برای خودت بگذاری و میگویی این ته قضیه است و زنان کرد کوبانی همین کار را کردند. این کاری است که هم تباران کرد ما انجام دادند و برای ما ارزش والایی دارد . ما وظیفه ی ملی داریم که از آنها حمایت کنیم، یاد و خاطره آنها را زنده نگه داریم. خاطره فداکاری های شیرزنانی که شاخ داعش را شکستند و باعث شدند که دیگران نیز در همه جا مقاومت کنند و فرارنکنند. به سادگی می شود وحشتی که داعشی ها به وجود می آورند با مقاومت و ایستادن در برابر آنها زایل کرد و از بین برد .
مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی و دستیاری ویژه ریاست جمهوری توجه خاصی به مسائل مربوط به فرهنگ ملی و مخصوصا آنچه مربوط به کردهاست، دارد و ما کوشش می کنیم که به زودی چند جلد راجع به تاریخ و فرهنگ کرد که هم اکنون مشغول تدوین آن هستیم منتشرکنیم. احتمالا جلد اول آن همین امسال منتشر شود و کل پروژه شش جلد است و فکر می کنم با این کار خدمت بزرگی از لحاظ فرهنگی به کردها که هم تباران ما هستند ، می کنیم.
یک مطلب درباره ی ترکیه بگویم :برای ترکیه که سیاست توسعه پایدار را در پیش گرفته کمال ناشی گری است که ازداعش ها حمایت کند که دقیقا ضد توسعه هستند. اینها دنیای مدرن را برنمی تابند و به ظواهر متون دینی بسنده می کنند، چگونه می توانند مدرنیته را دریابند و آن را تحمل کنند؟ بین این جماعت بدبخت اینقدر خودکشی هست که شگفت انگیز به نظر می رسد.چرا که اینان برای خود جایی در این دنیا نمی یابند و نمی بینند. اینان که ضعیف الفکر و ضعیف الدرک هستند به غریزه می فهمند که در دنیای مدرن جایی ندارند و بنابراین خودشان را منفجر می کنند که بروند بهشت.
مبارزه کوبا نی ها و زنان کوبانی در برابر این جماعت آدمکش بسیار با ارزش است زیرا سنت مقاومت در برابر وحشت را پی ریزی می کنندو باعث می شوند که در هر جا که داعش وارد می شود مردم مقاومت مسلحانه کنند و این آدمکشان جنایتکار را از دیار خود بیرون برانند.
