پانزده مغالطه منطقی که پیش از ورود به هر مباحثه‌ای باید بدانید – قسمت اول
نویسنده: دیوید فرر (David Ferrer) / مترجم: خدیجه حسینی: مغالطه منطقی به مفهوم عام آن به هرگونه خطایی گفته می‌شود که (به‌عمد یا غیرعمد) در استدلال راه پیدا کرده است. دانستن نحوه تشخیص مغالطات منطقی مهارتی بی‌نهایت ارزشمند است. مغالطات صوری خطاهایی هستند که در نحوه بیان شما رخ می‌دهند، یعنی ایده‌ها و نظرات شما چینشی نادرست پیدا می‌کنند و در صورت‌بندی آنها خطا رخ می‌دهد.
مغالطات غیرصوری به خودِ آن‌چه می‌گویید ربط پیدا می‌کنند (یعنی محتوای استدلال شما). در این صورت ایده‌ها و نظرات شما چه‌بسا نظم و ترتیبی درست دارند، اما سخنی که گفته‌اید چندان درست نیست و به بیان دقیق‌تر محتوای سخن شما نادرست است. در این نوشتار فهرستی از پانزده مغالطه غیرصوری که در بحث‌ها و منازعات فکری فراوان با آنها مواجه می‌شوید، به اختصار می‌آید.
۱) مغالطه حمله شخصی
بسیاری از افراد وقتی درباره مباحثات نظری فکر می‌کنند، نخستین تصورشان اغلب رد و بدل کردن داد و فریادهایی همراه با حمله‌های شخصی است. حمله‌های شخصی به نحوی عجیب و طنزآمیز در مقابل استدلال‌های عقلانی قرار می‌گیرند. در منطق و خطابه، حمله‌های شخصی را Ad hominem می‌نامند. این عبارت در زبان لاتین به معنای مقابله با شخص یا حمله به شخصیت دیگری است.در این مغالطه، حمله شخصی با زبانی تند و نیش‌آلود و بی‌ربط به حقیقت موضوع مورد بحث، جای استدلال‌های درست و محکم را می‌گیرد.
حمله شخصی از نوع مغالطات ربط است که در آن یک طرف بحث دیدگاه طرف مقابل خود را برمبنای ویژگی‌های شخصی (یا شخصیتی)، سوابق، ظاهر فیزیکی، یا اوصاف دیگری که به هیچ وجه ربطی به مدعا یا استدلال مورد بحث ندارند، مورد انتقاد و رد و انکار قرار می‌دهد. حمله شخصی در این بحث چیزی بیش از تنها توهین است. مغالطه به‌گونه‌ای به‌کار می‌رود که گویا یک استدلال یا دلیل در پشتیبانی از نتیجه (مدعا) است. حمله زبانی به دیگران، چیزی را درمورد صدق یا کذب مدعیاتشان اثبات نمی‌کند.
در عالم سیاست از ارتکاب این مغالطه با عنوان “لجن‌پراکنی” یاد می‌کنند. برای مثال به جای پرداختن به موضع رسمی نامزدهای انتخاباتی، یا پرداختن به کارنامه عملی و توانایی‌های خود صاحبان قدرت، بر روی موضوعات شخصی، لحن سخنان، طرز لباس پوشیدن، و چیزهای دیگری تاکید می‌شود که بر روی محبوبیت شخص تاثیر می‌گذارند، اما هیچ ربطی به موضوع مورد رقابت ندارند. بدین ترتیب مغالطه حمله شخصی می‌تواند غیراخلاقی باشد، چراکه مستلزم تلاش برای بهره‌برداری (و در واقع سوءِ استفاده) از رای دهندگان از طریق توسل به عیب‌ها و نقاط ضعف بی‌ربط رقیبان و بدنام کردن مخالفان به جای پرداختن به اصل موضوعات است. در انتخابات اخیر آمریکا، سیل حمله‌های شخصی به رقیب انتخاباتی و در قالب تهمت‌های ناروا از سوی هر دو جناح (دموکرات و جمهوری‌خواه) برعلیه یکدیگر روانه شد.
بارها اتفاق افتاده است که میان خواهر و برادر، زن و شوهر، دو دوست یا حتی عاشق و معشوق، یک اختلاف نظر کوچک باعث برپایی مسابقه‌ای از داد و فریادهای همراه با توهین به طرف مقابل شده و هدف آن چیزی نبوده جز بی‌اعتبار کردن طرف مقابل برای رد نظریات و دیدگاه‌های او. این توهین‌ها وقتی جای استدلال کردن و دلیل آوردن را می‌گیرند، به مغالطه حمله شخصی تبدیل می‌شوند. مثال:
مقدمه: مکدوگال از یک تیم فوتبال انگلیسی حمایت می‌کند.
نتیجه: بنابراین، او مسلما صلاحیت آن را ندارد که رئیس پلیس ایرلند شود.
لینک عضویت در: کانال نیلوفر / گروه نیلوفر / گروه بنفشه
