نیمه تاریک اخلاق اسلامی (۳)

مجید نواندیش
تهمت و بهتان زدن به اشخاص، از جمله گناهان بزرگ و کبیره در اسلام برشمرده می‌شود. بعضی فقهای متاخر اسلامی معتقدند بهتان و تهمت زدن بر اساس خبر واحدی به مخالفان اسلام مجازست! در این مقاله به بررسی این نقطه تاریک در اخلاق اسلامی تحت عنوان مباهته می پردازیم.

قصه‌ی کشف حجاب رضاخانی

محمد موسوی عقیقی
حجاب زنان
«حجابِ زنان» همواره موردِ مناقشه‌ی فقیهان، مردم و نواندیشان بوده است. بحث درباره‌ی دوران کنونی نیست. از همان قدیم الأیام بر روی حجابِ زنان حساسیت زیادی وجود داشته است. روحانیون، اندیشمندان یا مسلمانانِ فعال در جامعه همواره سخن‌شان بر این بوده که «زن باید مستور باشد» و از دیده «پنهان»…

تأملی منطقی در باب یک توجیه قرآنی

حجت الله نیکویی
question_answer۳ دیدگاه
اگر اشتغال زنان به مسائل خانه و اداره امور فرزندان ممکن است موجب فراموشی آنها شود، اشتغال مردان در بیرون از خانه و درگیری آنها با مشکلات فراوان و متنوع (ناشی از مسئولیت اداره زندگی) نیز می‌تواند باعث فراموشی آنها در موضوع مورد شهادت شود. در این مورد چه فرقی…

قرآن از منظر اسلام شناسان غربی

هادی حکیم شفایی
این نوشتار مروری اجمالی است بر تاریخ اندیشه مسیحیان و غربیان نسبت به اسلام و قرآن. به نظر می رسد هر چه از قرون وسطی به سمت قرن بیستم حرکت می کنیم از شدت داوری های خصمانه و تکفیری نسبت به قرآن کاسته شده و بر عینیت گرایی علمی از…

اسطوره ی حوا و علم ژنتیکِ دیرینه شناسی

هادی حکیم شفایی
question_answer۱ دیدگاه
می دانیم که حوا یا Eve در متون مقدس برخی ادیان، به عنوان《مادر بشر》 معرفی شده است. از سوی دیگر، داستان های اسطوره ای که در ادیان در باب آدم و حوا نقل شده است، با همان جزئیاتِ روایت شده، مورد تایید یا شاید رد علمی نیست و علم در…

مرزبندی‌ها، بستری برای خشونت

حبیب اله نورانی
question_answer۲ دیدگاه
هرجایی که خشونتی وسیع و سازمان‌یافته شکل‌گرفته در آنجا مرزی تعریف‌شده و به‌واسطه مرزها خشونت روا گشته است. با مرزهای زمینی از قدیم آشنا هستیم که بیشتر درگیری آدمیان در طول تاریخ بر سر آن­ها بوده است. این مرزها برای بشر کافی نبوده و لذا مرزهای زبانی، کیشی، قومی و……

دیالوگ در ایمان

محمد ذوقی
question_answer۲ دیدگاه
راستی تو چرا ایمان داری؟ مقصودم خودِ «تو»یی. نه متکلمان و مهملاتشان. شخصِ «تو» چرا احساس کرد که باید ایمان داشته باشد؟ در پاسخ به این پرسش شتاب نکن. چون اگر بگویی «خوب، در خانواده‌ای باایمان بوده‌ام»، تو را با اضطرابت تنها می‌گذارم، زیرا پیش از این هم ایمانی نداشته‌ای…

برای فلسطین/ نقدی بر یک شیوه از “تبیین”

علی زمانیان
question_answer۱ دیدگاه
رفتار فلسطینی‌ها محصول عوامل سیاسی، روابط بین‌الملل ظالمانه و ستم اسرائیل است. نظامی که با حملات پی در پی برای تخریب خانه‌ها بر روی مردمان بی‌دفاع و کودکان بی‌سرپناه و نقض بدیهی‌ترین اصول حقوق بشر، از هیچ جنایتی فروگذار نیست. “غزه”، نماد تمام‌نمای شکست مدعیان حقوق بشر و سقوط مدعیان…

عقلانیت و معنویتِ ناملکیانی: گامی به سوی یک نظریه

محمدعلی براتی
هدف از مقالۀ حاضر برداشتن گامی به جلو در پروژۀ عقلانیت و معنویت است. این نظریه یکی از مهمترین کوشش‌های نظریِ ایرانی برای رویارویی با عقلانیت مدرن است. اکثریت روشنفکران ایرانی تقریرکنندۀ ایده‌های غیر ایرانی هستند خواه شرقی یا غربی، خواه سوسیالیستی یا لیبرالیستی، و خواه قاره‌ای یا تحلیلی، و…

مشرکان کیستند؟/ پدیدارشناسی واژه‌ی «مشرکین» در قرآن

فرامرز معتمد دزفولی
question_answer۲ دیدگاه
پرسشی که این پژوهش با رویکرد خوانش پدیدارشناسانه از متن پی می گیرد و می کوشد به آن پاسخ دهد این است که «مشرکان» در قرآن به راستی چه کسانی هستند و کسانی که «شرک» می ورزند چه می کنند؟ این پرسش کوششی دیگر برای خوانش روشمند متن است. خوانشی…

تحلیلی در مورد داستان موسی و شبان

اسماعیل اردستانی
در ماجرای مواجهه‌ی موسی با چوپان، مسئله‌ی اصلی این نیست که هر سوژه‌ای بر اساس پیش – ساخت‌های ذهنی خود، برداشتی از حقیقت دارد و ما به عنوان خوانندگان، در نهایت باید به این نتیجه برسیم که این نسبیت روایی را در انسان‌ها به عنوان نوعی اصل اخلاقی بپذیریم و…

بهشت و جهنم از نظر امانوئل سویدنبرگ

حبیب اله نورانی
question_answer۱ دیدگاه
امانوئل سویدنبرگ( Emanuel Swedenborg) دانشمند سوئدی،  متولد ۱۶۸۸ میلادی بود که در ۵۳ سالگی به گفته‌ی خویش به بیداری معنوی رسید و سر ناپیدای عالم را دید. او بعد از این واقعه کتاب های زیادی در باب علوم معنوی نوشت. از کتابهای مشهور او بهشت و جهنم و اسرار ملکوت…

حاشیه‌ای بر سخنرانی هایدگر: زمان و هستی

هادی رضازاده
question_answer۱ دیدگاه
مارتین هایدگر  ۳۵ سال پس از انتشار معروفترین اثرش یعنی  Sein und Zeit  (هستی و زمان)، یک سخنرانی تحت عنوان «زمان و هستی» انجام داد. هایدگر در این گفتار دوباره در رابطه‌ی بین هستی و زمان سخن گفته و به اعتقاد بعضی از محققین خواسته عدم انتشار جلد دوم (هستی…

بررسی تجربه های معنوی با نگاهی به مدعیات الحاد جدید

هادی حکیم شفایی
الحاد مدرن توسط اندیشمندان و نویسندگانی بسط یافته است که دین را هم‌ردیف، خرافه‌­پرستی، خردگریزی، حماقت،  نبود آگاهی و دانش و… قرار داده و بر عدم تساهل، لزوم مقابله با اساس دین تاکید می­‌کنند. شماری از این نویسندگان که پیشتازان الحاد مدرن هستند عبارتند از سام هریس، دنیل دنت، ریچارد…

ادعای ماورائی در باب عرفا

حبیب اله نورانی
question_answer۳ دیدگاه
ادعا می شود که عارفی مریضی شفا داد. مگر تعداد عرفای عالم چند نفر است و چند تا بیمار را شفا داده اند. آیا این گزارش ها درست است؟ حال اگر بر صدق بگیریم نتیجه ای عاید بشر نمی شود؛ امروز به برکت علم پزشکی بیماران زیادی در هر شهر…