سروش دباغ: در این جستار تطبیقی برآنم تا زیست‌جهان اسپینوزا و سپهری را حول چهار محور «فلسفه ورزی»، «مواجهۀ با متن مقدس»، «نیایش» و «شادی درونی» به بحث گذارم. برای درک بهترِ این چهار محور، خوبست، در ابتدا زیست معنویِ این دو سالک مدرن را مرور کنیم.
تقدیر و سرنوشت در آثار اپیکتتوس
زئوس به عنوان کارگردان برای هر کس نقشی خاص معین کرده است . آدمی باید به سهم خویش از هستی و تقدیر رضایت دهد و گریه و ناله سر ندهد. آدمی موجودی میرا است که در بدنی ضعیف و در عالمی ناپایدار قرار گرفته است و نباید انتظار عدم تغییر از عالم تغییرپذیر را داشته باشد. اپیکتتوس عالم را تماشاخانه ای می داندکه مدتی محدود در آن هستیم . جدای از نقش خود، باید به تماشای عالم و صحنه پرداخت و ناله و شیون سر نداد بلکه باید تلاش کرد تماشاگر خوب در این عرصه بود.
اختلاف سروش و کدیور: اختلاف صوری و جزئی یا اختلافی واقعی و بنیادی
| عباسعلی منصوری | عضو هیات علمی دانشگاه رازی: برخی معتقدند که اختلاف دین شناسی محسن کدیور و عبدالکریم سروش یک اختلاف صرفا لفظی و صوری است و تفاوت…
بیش تر بخوانید تأملاتی در باب تجارب نزدیک مرگ و تجارب عرفانی
حبیب اله نورانی: تجارب نزدیک مرگ و همچنین تجارب عرفانی بسیار متکثر است و این بدان علت است که زمینه روحی و روانی انسان ها و همچنین عملکرد انسان متفاوت است و هر کس سر سفره خویش نشسته است و از آنجا که سفره وجودی انسان ها متفاوت است پس تجارب نزدیک مرگ یا تجارب عرفانی آنها متفاوت است.
مثال نقض علم نامحدود الهی و تاویلات آن
مجید نواندیش: در بعضی مواقع، بنیان استدلال در وحی، بر مبنای باورهای ذهنی و پندارها و تصورات شما گذاشته می شود. عالم ملکوت از باورها، پندارها و تصورات شما آگاه هستند. شما را بهتر از خویشتن خویش می شناسند. اقناعی عمل می نمایند، سعی می نمایند شما را اقناع نمایند. ممکن است آن باور یا آن پندار و تصور خطا هم باشد. اما بر اساس آن در وحی شما را اقناع می نمایند.
مخاطبان سروش نسل های آینده هستند / در حاشیه ی نقد کدیور بر سروش
عباسعلی منصوری: اینکه بسیاری از روشنفکران دینی ناقد دین شناسی سروش شده اند یا اینکه سروش به مصطفی ملکیان نزدیکتر شده است، به این معنا نیست که پس سخن سروش در مورد دین نادرست است یا کار او روشنفکرانه نیست. بلکه اتفاقا من حدث می زنم که در آینده نه چندان دور ورق به نفع سروش بر گردد. شاید اگر سروش در این موضوع بی پرده تر و صریح تر سخن بگوید،خدمت بیشتری به معرفت،به دین و به جریان روشنفکری می کند. به نظر می رسد که مخاطبان سروش بیشتر نسل های آینده هستند تا نسل های کنونی.
فلسفه قربانی در حج
یکی از مهمترین احکام قرآن در راستای تعدیل ثروت و کمک به نیازمندان و تألیف قلوب؛ «قربانی در حج» است بدین ترتیب که حاجیان باید از مبدأ حرکت خود، آنچه…
بیش تر بخوانید مانیفست خشونت
الکساندر دوگین، مشاور عالی پوتین می‌گوید من نه‌تنها با قدرت مطلقه پوتین در روسیه مخالف نیستم، بلکه معتقدم این قدرت باید مطلقه‌تر شود! بنابراین، دوگین معتقد است حمله به اوکراین زودتر از این‌ها باید اتفاق می‌افتاد و الان هم که کار به اینجا رسیده است، روسیه باید تهدید بزرگ خودش را که تهدید اتمی است، مطرح کند.
پدیدارشناسی معنای «منافقین» در قرآن / «دُورویان» یا «هزینه کنندگان»؟
بازگشت به افق معنایی متن برای ما در این پژوهش هم راه یافتن به معنای درست”منافقین”بود و هم مطلع شدن از گروه و افرادی که در هنگام نزول آیات به “منافقین” و نفقه کنندگان و هزینه گران اشتهار داشته اند. سیما و چهره این گروه در متن بواسطه مفسرین و تفسیرشان پنهان و گم شده بود و در قالب اعوجاج رفتاری ریاکاری خود را نشان می داد. انکشاف این گروه که اشتهار و سابقه شان به پیش تر در زیست جهان متن باز می گردد و به منفقین و هزینه کنندگان معروف بوده اند از مهمترین دست آوردهای این پژوهش است و چهره دیگری از معانی متن را که به هزاره ای پنهان بود را برایمان آشکار می کند.
دردهای وجودی قلچماق
| حسین پورفرج | می‌گویند آدم وقتی نزدیک چهل سادگی می‌شود، به پختگی عقلی می‌رسد. نمی‌دانم چرا اما من چنین درکی از خود ندارم. هرچند، چند پله‌ا‌ی از ایستگاه چهل‌ام…
بیش تر بخوانید تقدیس «عنکبوت مقدس»
| مریم هدایت | ◾️عنکبوت مقدس ( Holy Spider) فیلمی در ژانر نوآر، دلهره‌آور و جنایت واقعی به کارگردانی علی عباسی محصول سال ۲۰۲۲ است که در جشنواره کن جایزه…
بیش تر بخوانید موسی و آتشکده طوی
| نیما حق پور | بنده در مقاله «ابلیس؛ آتش قدرت طلبی، شیطان؛ زاده روابط قوا» درباره آتش و ابلیس و نسبت آنها با خاک و آدم سخن گفته‌ام و…
بیش تر بخوانید اخلاق به مثابه “عمل”
| محمود سیدین | جایگاه “نظر” و “عمل” در فلسفه دین و نحوه میزان معقولیت و مقبولیت هر یک، از منازعات مهم در میان اندیشمندان و صاحبنظران فلسفه دین بوده است. این مناقشه …
بیش تر بخوانید دو مباحثه در باب طبیعی سازی دلالت های قرآن
|نیما حق پور | پرسش: آیا بندگان مضطر خدا، از تجلی صفات خدا، به طور مستمر با تقاضا و دعا یا حتی بدون آن برای برآوردن حاجاتشان برخوردار می‌شوند؟ نمونه‌هایی…
بیش تر بخوانید نقد ابوالقاسم فنایی بر دین شناسی عبدالکریم سروش
مدعای اصلی آقایی فنایی در این مقاله این است که در وراء آراء سروش ایده طبیعی کردن حداکثری الهیات ( طبیعی کردن دین،دینداری و دین شناسی) نهفته است و تاکید دارد که الهیات و دین شناسی سروش تا خداناباوری یک قدم فاصله دارد.زیرا تبیینی که سروش از وحی ارائه میکند چنان طبیعی است که بدون فرض خدا و بدون فرض اینکه پیامبر مخلوق خداست،نیز می تواند صورت بندی شود.یعنی کسی می تواند مخلوق بودن پیامبر را نفی کند اما همچنان وحی را برساخته محمد بداند.
مغز تنبل؛ تأملی تکاملی در فکر و فرهنگ
| جواد شریفی | اجازه دهید از خیلی پیش‌تر آغاز کنیم. از زمانی که اجداد نخستین ما کم کم روی دو پا ایستادند. تصور کنید اجداد میمون ما در چه…
بیش تر بخوانید مقایسه تطبیقی افغانستان امروز و عربستان دیروز
چکیده: یکی از انتقادات وارده بر پیامبر اسلام مبحث خشونت ایشان و گسترش اسلام با جنگ و خشونت و نیز نگارش احکام مجازاتی خشن می باشد که در این مقاله به آن می پردازیم. در این راستا به مقایسه شرایط عربستان زمان پیامبر با شرایط چند ساله اخیر افغانستان شامل روند شکل گیری سقوط حکومت اسلامی افغانستان توسط طالبان، می پردازیم. نقاط شباهتی میان این دو وجود دارد که در آن نشانه هایی برای خردمندان وجود دارد. در این مقاله به تعریف حکومت اسلامی ، حدود و تعزیرات نیز می پردازیم.
پدیدارشناسی آیات صیام در قرآن؛ «ایام معدودات»یا «شهررمضان»؟
| فرامرز معتمددزفولی| ۱) پژوهش و جستجویی که در اینجا پی گرفته می شود، تلاش برای پاسخ دادن به این پرسش است که آیا در قرآن روزهای روزه مقرر شده…
بیش تر بخوانید
آخرین دیدگاه‌ها