عُرفا به دنبال دمیدن روح در کالبدِ شریعت بودند؛ نه انکارِ شریعت

رسیدن به معنویت، چندان با تغییر مسلک و مرام‌ها سازگاری ندارد. یعنی وقتی شما در یک سنت بالیده‌اید، خیلی دشوار است که به سنت دیگری رجوع کنید و در آنجا به یکباره به معنویت و اشراق دست بیابید.

بیش تر بخوانید

عالیجنابان باور کنید

ما اگر بخواهیم آزاد زندگی کنیم چه این آزادی شامل آزادی عقیده، بیان و نوشتن و آزادی و امنیتِ پس از بیان و نوشتن باشد ویا این آزادی، آزادی تحزب بوسیله هر نیروی سیاسی با هر گرایش، سمت و سو و رویکردی را در بر گیرد و یا آزادی مذهبی، آزادی مطبوعات و رسانه ها، آزادی اجتماعات، آزادی حق انتخابِ سبک زندگی اعم از پوشش و خورد و خوراک و رفت و آمد و غیره، حق انتخاب کردن و انتخاب شدن با هر تفکر و عقیده و دین و جنسیت و مذهب و قومیت بدون نظارت و مهندسی اصحاب قدرت، حق برابر و آزاد در برخورداری از کلیه مشاغل، مواهب و مناصب بدون هیچ قیدِ دینی یاغیر آن و بسیاری دیگر از حقوق را بخواهیم داشته باشیم چه باید کنیم، چگونه باید مطالبات خود را بیان کنیم تا تکفیر و تفسیق نشویم؟

بیش تر بخوانید

جایگاه قرآن در فهم دینی/ از متن چه توقعی داریم؟

فرهاد شفتی: ارتباط با امر قدسی یک‌ تجربه‌ی کاملاً شخصی است و به هیچ وجه قابل تحمیل کردن نیست، به هیچ وجه قابل استاندارد کردن نیست. منظورم از ارتباط در اینجا هم ارتباط عملی است، و هم ارتباط عقلی یعنی فهمیدن مفاهیم مربوط به امر قدسی. بله مناسک و مبانی نظریِ استاندارد در هر آیینی وجود دارند، اما کارکرد آن مناسک و درک و خوانش ما از آن مبانی نظری، یک تجربه‌ی کاملا شخصی است و قابل یکسان سازی نیست.

بیش تر بخوانید

ضرورت گفت وگوی ملی

اجبار بر حجاب دلیل شرعی خاصی ندارد، و کسانی که به این مسئله اعتقاد دارند آن را تحت عناوین دیگر، همچون امر به معروف و نهی از منکر، می برند. حتی امر به معروف نیز شرایطی- از جمله احتمال تأثیر و عدم وجود مفسده- دارد. پیشنهاد بنده در چهار سال پیش آن بود که  جمهوری اسلامی به شکل قانونی حجاب بدن را اجبار کند؛ اما نسبت به حجاب سر به شکل «عملی» و «تدریجی» و «زمانی- مکانی» تسامح نشان دهد.

بیش تر بخوانید

پیروزی بر اژدهای هفتاد سر

محتوای برخی از مداحی‌ها بهانه‌ای شده برای شبکه‌هایی که در آتش اختلاف و افتراق می‌دمند. حقیقت این است که تفرقه، اژدهای هفتادسَری است که هر سرش قطع شود هفتادتای دیگر از کنارش جوانه می‌زنند. آدمی به راحتی می‌تواند کوچک‌ترین اختلاف را به بزرگترین بهانه برای نفی دیگری تبدیل کند.

بیش تر بخوانید

پدیدارشناسی «آیات حجاب» در قرآن

واژه حجاب در قرآن هفت نوبت به کار برده شده است و از این هفت بار هیچ کدام نسبتی با فهم امروزین ما از این واژه که پوششی برای ستر و پنهان کردن اندام و موی زنان می پنداریم، ندارد. هیچ گاه متن این کلمه را چنان که فقیهان قرون بعد می فهمیدند و “وجوب” آن را استنباط می کردند، نیاورده است. معنی حجاب پرده است و پرده نیز پوشیدنی نیست.

بیش تر بخوانید

تأملی در چرایی یک رفتار:« دفاع از حکومت دینی در عین اذعان به ناکارآمدی آن»

هدف این یادداشت مواجهه ­ی معرفتی با مساله است نه کنایه، ستیز، تحقیر. زیرا پیش فرض این یادداشت این است که پدیده­ ی« دفاع از حکومت دینی در عین اذعان به ناکارآمدی آن» صرفا معلول علل غیر معرفتی (همچون قدرت طلبی، نفاق و..) یا بی سوادی و بی منطقی این افراد نیست بلکه ریشه در منظر فکری ایشان دارد. این یادداشت تلاشی در راستای فهم این منظر فکری است. در واقع این یادداشت تلاشی برای فهم منظر فکری گروهی از دینداران است که در جامعه کنونی ایران به عنوان “مذهبی های سیاسی- انقلابی”  شناخته می شوند.

بیش تر بخوانید

توحید، کثرت و جباریت

در ساختار اِجبارآمیز و تحمیلی انسان ها این امکان را ندارند تا بطور آزاد و برابر از امکانات و مواهب و مناصب و منابع استفاده کنند و به همین علت ناچارند که خودشان نباشند و متناسب با استعداد و ظرفیت و روندی که خداوند در وجود یکایک انسان ها به ودیعه نهاده و به تکثر در عالم و آدم معنی بخشیده عمل کنند و به همین سبب تن به پستی و چاپلوسی و ریا و دروغگویی می دهند.

بیش تر بخوانید

ضرورت ارتقاء قانون اساسی 

|محمد علی رضایی| قانون اساسی کشور ما لازم است براساس حقوق عامه و انسانی ایرانیان اصلاح شود و از حالت عدالت دینی به حالت عدالت فرادینی و جهانی ارتقاء یابد. حکومت ما در ایران حتا اگر بخواهد مروج و مشوق زندگی معنوی مردم هم باشد باید پایه و اساس زندگی معنوی را که همانا عدالت گسترده و فرادینی است فراهم نماید تا بدینوسیله موانع زندگی معنوی برداشته شود و مردم بتوانند خودشان راه زندگی معنوی خود را جستجو کرده و به آن عمل نمایند. 

بیش تر بخوانید

قانون، در قفسِ قانون

آنچه توازن اجتماع را بر باد می دهد بالا بردن یک طیف و یک طبقه برای همیشه و تحمیل اراده آنان بر همگان است. آنچه نظم را ساقط می کند بهره برداری از قدرت و ثروت و تبلیغات و بسیج نیروها به سود یک جریان است. آنچه جامعه را به انحطاط می کشاند تهی ساختن نهادها و قوانین مردمسالارانه از ارزش ها و معنا و سازوکار دموکراتیک آن است.

بیش تر بخوانید

ارزیابیِ سخنانِ اخیرِ حاکمان دربارۀ حوادثِ کشور

دولت سخنگوی حقیقت نیست، و همان‌طور که دولت، برای مثال، مجاز نیست در مسائلِ علمی و فلسفی (مانندِ ذره‌ای یا موجی بودنِ نور، یا حدوث و قِدَمِ عالَم) نظریه‌ای را نظریۀ رسمی و درست بداند و مخالفانِ آن را مجازات کند، در تحلیلِ مسائلِ اجتماعی نیز حق ندارد اِعمالِ زور را روا بدارد و یک تفسیر از رخدادهای اجتماعی را یگانه تفسیرِ درست اعلام کند و دیگران را به تبعیت از آن فرابخواند. دانش‌های اجتماعی اساساً برای فهم و تفسیر و تبیینِ رخدادهای اجتماعی پدید آمده‌اند. اگر بناست دولت در امورِ اجتماعی سخنگوی حقیقت باشد، فلسفۀ وجودی علومِ اجتماعی و دانشکده‌های علومِ اجتماعی فرو می‌ریزد.

بیش تر بخوانید

اپیکتتوس؛ گفتارها، قطعات، کتابچه ی راهنما

اپیکتتوس فیلسوف بسیار بزرگی است و فلسفه او فلسفه دوران سخت است . فلسفه اپیکتتوس فلسفه تقدیر است و او تأکید فراوان دارد که امر بیرونی در دست انسان نیست پس نباید برای وصال به آن مطمئن بود. به نظر او هم و غم انسان باید صرف درون و شکوفایی آن شود. کتاب «اپیکتتوس؛ گفتارها، قطعات، کتابچه ی راهنما» به همت جناب آقای حبیب اله نورانی ترجمه گردیده است که نسخه ی الکترونیکی آن با اجازه ی مولف در اختیار علاقه مندان قرار می گیرد.

بیش تر بخوانید

آیا اسلام ذات دارد؟/ پاسخ غیرمنطقی روشنفکران دینی به اتهام تحریف اسلام

استاد حجت الله نیکویی در این درسگفتار به این موضوع می پردازد که آیا توسل روشنفکران دینی به مدعای ذات نداشتن دین می‌تواند آنها را از اتهام تحریف دین و خروج از اسلام تبرئه کند؟

بیش تر بخوانید

تأملاتی فلسفی در بابِ «تشویشِ اذهانِ عمومی»

در جهانِ خارج چیزی مستقل به نامِ «اذهانِ عمومی» وجود ندارد و آن‌چه وجودِ انضمامیِ بالفعل دارد ذهن‌های اشخاصِ منفرد است. به این معنا، من فرض می‌کنم که به ازای هر شخص یک ذهن وجود دارد. حال، پرسش این است که وقتی سخن از «اذهانِ عمومی»ست، «چند ذهن» مراد است؟ ذهنِ صد نفر، هزار نفر، ده‌هزار نفر، صدهزار نفر، یک میلیون نفر، ده میلیون‌نفر … ؟

بیش تر بخوانید

تأملی بر مراقبه و مدیتیشن

بودا ذهن را میمونی دیوانه می داند که از تصویری به تصویر دیگر می رود و آرام و قرار ندارد . او علت آشفتگی و پریشانی انسان را “تصورات پیاپی ذهن” می داند. در فلسفه بودا عقل قرار نیست بر صدر نشیند و فرمان راند. هدف از مراقبه در بودا این است که ذهن ساکت شود و در نتیجه آدمی آرام گیرد. عظمت بودا در این است که توانست روشی شگفت برای “قطع تصاویر پیاپی ذهن” پیدا نماید و چنین است که مراقبه و مدیتیشن طی قرن ها همگانی و عمومی شد.

بیش تر بخوانید

 مرگ و رنج های زندگی از منظر اپیکتتوس

از نظر اپیکتتوس علت ترس از مرگ به تفسیری بر می گردد که انسان از مرگ و نقشه هستی دارد. اگر تفسیر انسان از مرگ وحشتناک نباشد انسان از مرگ نخواهد هراسید. این مرگ نیست که انسان را می ترساند این تفسیر ما از مرگ است که خطرناک است.

بیش تر بخوانید

قاعدۀ حقوقیِ تفسیرِ محدود و ماجرای رشنو

| آرش جمشیدپور | بگو-مگوی رشنو با ربیعی در اتوبوس حادثه‌ای کاملاً اتفاقی و بی‌برنامه بوده، و حملِ معنای اجتماع و تبانی بر چنین حادثه‌ای همانا خروج از معنای عرفیِ واژگان و نقضِ قاعدۀ تفسیرِ محدود است. عنوانِ «فعالیتِ تبلیغی» هم دچارِ همان مشکلِ نقضِ قاعدۀ تفسیرِ محدود است. نزاعی کاملاً نامنتظر و بدونِ برنامه‌ریزیِ قبلی بر سرِ رعایتِ حجاب را چگونه می‌توان «فعالیتِ تبلیغی» انگاشت؟

بیش تر بخوانید