قرآن و معهودات مخاطبان مستقیم

|جعفر نکونام | از مهم ترین عواملی که باعث فهم نادرست آیات قرآن می شود، این است که تصور می شود، همه مردم در تمام اعصار مخاطب قرآن اند. حال آن که هرگز چنین نیست؛ بلکه مخاطبان قرآن، عبارت از خصوص عرب عصر حضرت محمد(ص) است و مخاطبان قرآن معهوداتی داشتند و آیات قرآن ناظر به معهودات آنان القاء شده؛…

|جعفر نکونام |

از مهم ترین عواملی که باعث فهم نادرست آیات قرآن می شود، این است که تصور می شود، همه مردم در تمام اعصار مخاطب قرآن اند. حال آن که هرگز چنین نیست؛ بلکه مخاطبان قرآن، عبارت از خصوص عرب عصر حضرت محمد(ص) است و مخاطبان قرآن معهوداتی داشتند و آیات قرآن ناظر به معهودات آنان القاء شده؛ لذا نیاز نبوده، آنچه معهود مخاطبان بوده است، در قرآن ذکر بشود؛ اما ما آن معهودات مخاطبان قرآن را نداریم؛ لذا ما برای برای فهم صحیح قرآن باید به معهودات مخاطبان قرآن یعنی عرب عصر حضرت محمد مراجعه کنیم؛ نه این که انگشت توهم بمکیم و برای آیات قرآن تفسیر بسازیم.

نقد متون دینی اگر منصفانه باشد، هیچ اشکالی ندارد؛ اما متون دینی را تفسیر غلط کردن و آن را دستاویزی برای همجه به کلیت دین قرار دادن هرگز اخلاقی و منصفانه نیست. تردیدی نیست که دین تاریخی متناسب با مقتضیات عصر خودش شکل گرفته و لذا نسبت به اعصار دیگر دارای عیوب و نواقصی هست و این ایجاب می کند، مورد اصلاح واقع شود؛ اما دین ستیزی و از هر بهانه برای هجمه به دین بهره جستن هرگز با نقد علمی و آکادمیک سازگاری ندارد.
ما از دین تاریخی نباید ارزش های مدرنیته را انتظار داشته باشیم و نیز از حضرت محمد(ص) نباید انتظار داشته باشیم که طبق ارزش های مدرنیته به برابری حقوق مرد و زن و نفی برده داری حکم داده باشد. او در عصر و جامعه ای می زیسته است که یک ظرفیت محدودی داشته و او در حد مقدورات خودش به اصلاح گری فرهنگ عصر و مصر خودش اهتمام ورزیده است.

هر دینی در گذر تاریخ تغییر پیدا می کند و آن تغییر یافته اش هم دین است، نه خروج از دین. وقتی که پذیرفته شود، دین مقوله ای تطورپذیر است، باید تمام اشکال دین، دین خوانده شود. دین یک مقوله فرهنگی از سنخ زبان است. هرگز چنین نیست که اگر مثلا زبان فارسی در گذر تاریخ تغییراتی به خود دید، دیگر زبان فارسی نباشد. بر این اساس، دین اسلام را فقط به برش تاریخی آن در چهارده قرن پیش منحصر ساختن و بر آن تاختن که با ارزش های مدرنیته سازگاری ندارد، هرگز منصفانه نیست.

۰ ۰ آرا
ارزیابی شما
صفحه‌آرایی کتاب و پایان‌نامه

این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید:

عضویت
اطلاع از
guest

5 دیدگاه ها
Inline Feedbacks
مشاهده همه ی نظرات
مرادی
مرادی
آبان ۱۵, ۱۳۹۹ ۱۱:۳۷ ب٫ظ

جناب نکونام دلیل شما بر اینکه : “از مهم ترین عواملی که باعث فهم نادرست آیات قرآن می شود، این است که تصور می شود، همه مردم در تمام اعصار مخاطب قرآن اند. حال آن که هرگز چنین نیست؛” چیست؟ این الگوی فکری و جهان بینی شماست….دلیل شما از خود قرآن کدام آیات است؟ بنظر میرسد قرآن برای تمام مردم (کافه للناس) است تا رخ دادن قیامت….دیگر پیامبری نخواهد آمد… اشتباه بزرگ اینستکه تصور میشود قرآن در مقابل مثلا جزئیات اقتصادی که طی زمانها تغییر و تحول دارد قرار میگیرد… قرآن فلسفه خلقت و فلسفه سیاست است فلسفه اقصاد و… مطالعه بیشتر»

حجت جانان
حجت جانان
آبان ۱۵, ۱۳۹۹ ۱۰:۳۶ ب٫ظ

اقای نکونام اگر حضرت محمد یک پادشاه بود یک حاکم منطقه ای بود یک فرمانروا یا یک فرمانده بود حق باشما بود ولی حضرت محمد هیچکدام اینها نیست حضرت محمد ادعای پیامبری از سوی خدارا دارد پیامبران نمیایند تا غرق در قوانین اجتماعی زمان خود شوند اتفاقا پیامبران میایند تا خلاف جهت اب شنا کنند تا سنت های غلط را ازجامعه خود بزدایند هرگز نمیتوان برده داری توسط یک پیامبر را پذیرفت همانطور که حضرت محمد جلوی زند ه به گور کردن نوزادان دختر را گرفت در مورد برده داری هم حداقل این بود که اگر نمیتوانست برده داری را… مطالعه بیشتر»

iraj goljani
iraj goljani
آبان ۱۵, ۱۳۹۹ ۱۰:۳۱ ب٫ظ

با سلام
با تشکر از توضیحات شما
بهتر است ادعاها اثبات شوند و نه بیان..پیش فرض های تاریخیت دین تبیین شود
ولی می توان بیان کرد که قرآن کریم نه بر اساس زمان و مکان خاص که بر اساس نقش های تکرارپذیر انسانی سخن می گوید بر اساس شخصیت غیرانضمامی..نقش هایی چون عدالت ظلم صداقت دروغ شکر ناسپاسی امانت خیانت ایمان کفر اخلاص ریا ..اثبات این نوع قرائت نیازمند مجال دیگری است.بنابراین بسیاری از اسباب نزول و نام بازیکران از متن قرآن حذف شده و از معاصرین زمان نزول دو شحص به عنوان نماد نام برده شده است..با سپاس فراوان

حجت جانان
حجت جانان
جواب به  iraj goljani
آبان ۲۷, ۱۳۹۹ ۱۰:۱۶ ب٫ظ

در قران بسیاری از احکام امضایی هستند یعنی قبلا اجرا میشدند وبعد از امدن اسلام هم به ان با توجه به فرهنگ زمانه ادامه دادند زیبایی شناسی در قران مانند تشابه حوریان به زنان سیاه چشم و…. محدود ومحصور به زمانه است زبان وعلم ناقص زمانه در ایات قران تاثیر گذار بوده است ایه ۴ سوره ابراهیم میگوید وما ارسلنا من رسولا الا بلسان قومه لیبین لهم فیضل الله من یشائ ویهدی من یشائ وهوالعزیز الحکیم وما هیچ رسولی را نفرستادیم مگر به زبان قومش تا احکام الهی را تبیین نماید انگاه هرکه را خواهد گمراه میکند وهرکه را خواهد… مطالعه بیشتر»

بابک
بابک
جواب به  حجت جانان
بهمن ۴, ۱۳۹۹ ۰:۵۴ ق٫ظ

چه ربطی دارد؟ حوری چه ربطی به برده داری دارد؟ این مغالطه ای عجیب از سوی شماست . اسلام میگوید مردم مانند دندانه های شانه یکسانند و و در جایی دیگر فقط تقوا را سبب کمال می داند. اسلام می گوید برای نفی ظلم ستم و بردگی امده. شما مغالطه پشت مغالطه کرده اید. اگر بکا بردن یک واژه به معنای پذیرش مکتبی باشد که واژه بر آن دلالت می کند پس شما هم کلمه برده داری را بکار برده اید پس آن را تایید کرده اید!!!!! قاطی کردن مسائل درست و غلط مغالطه دیگری است اسلام وجود خدا را… مطالعه بیشتر»

5
0
دیدگاه خود را با نویسنده و خوانندگان در میان بگذاریدx