اخلاق در عصر نیست انگاری (نقدی بر مقالۀ «دربارۀ اقلیت های جنسی» نوشتۀ آرش نراقی)

مهدی فاموری-مقدمه :شاید بهترین و کامل ترین نوشتاری که در زبان فارسی در تأیید روایی رفتارهای هم جنس گرایانه نگاشته شده است، مقالۀ «دربارۀ اقلیت های جنسی» (۲۰۰۴ م.) از دکتر آرش نراقی، روشنفکر شناخته شدۀ روزگار ما، صاحب شماری آثار شایسته و دانشیار دین و فلسفه در کالج موراوین…

نواندیشی دینی در سه پرده

آرش نراقی
question_answer۳ دیدگاه
آرش نراقی: جریان نواندیشی دینی در ایران پس از انقلاب اسلامی تحولات چشمگیری پذیرفته است. از جمله این تحولات ظهور گرایشهای فکری متفاوت در دل این جریان فکری مادر است. به نظر می رسد که در سالهای اخیر در دل جریان نواندیشی دینی دست کم سه گرایش کمابیش متمایز و…

آگاهی،‌ تجربه وحیانی، و روایت رؤیا

آرش نراقی
آرش نراقی:‌«آگاهی،‌ تجربه وحیانی، و روایت رؤیا» عنوان سخنرانی اخیرم است که در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۶ به دعوت بنیاد فرهنگی ایرانیان در هیوستن، تگزاس ایراد شده است: https://dl.dropboxusercontent.com/…/Dr%20Naraghi%20Sept%201… این سخنرانی در سه بخش است: در بخش اوّل، نظریه وحی را از منظر فارابی و ابن سینا به اختصار توضیح…

تلقی آرش نراقی از نظریه رویای رسولانه ی عبدالکریم سروش

آرش نراقی
question_answer۶ دیدگاه
آرش نراقی : به نظرم جریان روشنفکری دینی (به قرائت سروش) در حال گردش مهمی در سیر تکاملی خود است. بخش مهمی از هویت این جریان رویکرد انتقادی آن نسبت به سنّت بوده است که از مهمترین وجوه جذابیت این برنامه فکری است. خصوصاً در سالهای پس از انقلاب درآمیختگی…

دین، هنر، و معنای زندگی

آرش نراقی
 آرش نراقی: گذشتگان ما کمتر با تجربه ای به نام «بحران معنا» روبرو بودند. شاید یکی از مهمترین دلایل آن، سیطرۀ تفکر دینی بر زندگی انسان در عصر پیشامدرن باشد. دین برای گذشتگان سرچشمه معنابخشی بود. اما در روزگار مدرن، اقتدار تفکر دینی تاحدّ زیادی به چالش کشیده شده است،…

آینده فکر دینی در ایران

آرش نراقی
آرش نراقی:من همیشه خودم را از حیث فکری، عاطفی، و ایمانی وامدار جریان نواندیشی دینی، و خصوصا شخص سروش و شبستری، می دانسته ام. و بواسطه این دلبستگی، تحولات این جریان و سمت و سوی آینده آن را با علاقه و دقت پیگیری می کرده ام. در اینجا مایلم بعضی…

خداوند و مسأله شرور گزاف

آرش نراقی
 آرش نراقی: آیا در جهانی که در آن انواع شرور گزاف وجود دارد، می توان به نحوی معقول و موّجه به خدایی عالم مطلق، قادر مطلق، و خیر محض باور داشت؟ گروهی از فیلسوفان دین به این پرسش پاسخی منفی داده اند. یعنی از نظر ایشان به فرض وجود شرور…

بخوانید مرا!

آرش نراقی
آرش نراقی: عرفان توحیدی بر مبنای رابطه بیناشخصی میان انسان و خداوند سامان پذیرفته است. مهمترین تجلّی این پیوند بیناشخصی نوعی رابطه اساساً زبانی میان خداوند و انسان است. اگر خداوند باب گفت و شنود با انسان را بگشاید، این پدیده را “وحی” می نامند، و اگر انسان آغازگر این…

ملال و افق‌های گشوده

آرش نراقی
 آرش نراقی: تجربه ملال وجه مهمی از زندگی ما انسانها در این عالم است. خصوصا در جهان سرعت، یعنی جهان پرشتابی که تازگی‌هایش بدرنگی رنگ کهنگی می پذیرد، تجربه ملال تقدیری ناگزیر می نماید.در این مقال مایلم درباره سه پرسش اصلی نکاتی را بیان کنم: (نخست) ریشه‌های ملال انگیزی عالم…

دین در قلمرو مدنیّت: شرایط مشروعیت مدنی قانون دینی

آرش نراقی
 آرش نراقی: نظام حقوق اسلامی موجود در جهان اسلام تنها یک نظام حقوقی از مجموعه نظامهای حقوقی است که بر مبنای منابع اسلامی می توان بنا کرد. این نظام برآیند گفت و گوی میان منابع دینی و شرایط خاص زندگی اجتماعی و فرهنگی مسلمانان در طول قرون گذشته (یعنی عرف…

«مدارا و مدنیت»؛ اقتضائات اخلاقی زیستن در جامعه مدنی

آرش نراقی, معرفی کتاب
جدیدترین اثر دکتر آرش نراقی با نام «مدارا و مدنیت؛ مقالاتی در باب اخلاق اجتماعی» از سوی نشر نگاه معاصر صورت انتشار یافت. این کتاب کوششی نظری برای ترسیم اقتضائات اخلاقی زیستن در یک جامعه‌ی مدنی است. «مدارا و مدنیت» با محوریت اخلاق اجتماعی در حالی منتشر می‌شود که فرهنگ…

سنت گرایی انتقادی در قلمرو دین

آرش نراقی
آرش نراقی: اصلاح فکر دینی فرآیندی تجویزی، تاریخی، و مستمر است. مسلمانان در هر عصر باید سویه های عقلانی و اخلاقی ایمان خود را با وسواس وارسی، و در صورت نیاز اصلاح و بازسازی کنند. اما اصلاح گران دینی همواره نگران بوده اند که به ظرافت در میانه دو حدّ…

کارنامه روشنفکری دینی در باب اخلاق و حقوق بشر،در گفت و گو با آرش نراقی

آرش نراقی
 آرش نراقی: تمایز مهمی میان پروژه “روشنفکری دینی” و “الهیات نواندیشانه” وجود دارد که متأسفانه چندان مورد توجه نبوده است. کار روشنفکر دینی در اساس کاری روشنفکرانه است و غایت اصلی او بسط و گسترش پروژه‌ی مدرنیت در متن یک جامعه‌ی دینی است. اما کار الهی‌دان نواندیش در اساس کاری…

پارادوکس مدارا

آرش نراقی
آرش نراقی: فضیلت مدارا مستلزم همزیستی مسالمت آمیز با عقیده یا عملی است که از منظر فرد باطل یا اخلاقاً ناروا بشمار می رود.   اما آیا انسان شریف و اخلاقی حقّ دارد امر باطل یا اخلاقاً ناروا را تاب آورد؟  آیا فضیلت مدارا با فضیلت حقّ جویی سازگار است؟  آیا…

پارادوکس مدارا

آرش نراقی
آرش نراقی: فضیلت مدارا مستلزم همزیستی مسالمت آمیز با عقیده یا عملی است که از منظر فرد باطل یا اخلاقاً ناروا بشمار می رود.   اما آیا انسان شریف و اخلاقی حقّ دارد امر باطل یا اخلاقاً ناروا را تاب آورد؟  آیا فضیلت مدارا با فضیلت حقّ جویی سازگار است؟  آیا…