خداوند کتاب نازل کرده است

 محمد مجتهدشبستری: ۱- در مقاله پیشین گفتم این مدعای مشهور که خداوند دین نازل کرده است مبنای قرآنی ندارد. در این مقال می‌خواهم دربارۀ مدعای مشهور دیگر یعنی انزال کتاب از سوی خدا سخن بگویم. این مدعا بدون تردید مبنای قرآنی دارد. در بیش از ۲۵ آیۀ قرآن تعبیر «انزال کتاب» و یا «تنزیل کتاب» از سوی خدا به کار رفته است. از همۀ این آیات به صراحت فهمیده می‌شود که خداوند کتاب نازل کرده است.

۲- اما در این باب سه پرسش بسیار مهم وجود دارد: الف) معنای «کتاب» در قرآن چیست؟ ب) معنای «نزول کتاب» در قرآن چیست؟ ج) کتاب به چه کسی نازل شده است؟

۳- چون مدعای قرآن انزال کتاب است و نه انزال دین، مسأله مهم الهیاتی ما پرداختن به موضوع انزال و تنزیل کتاب از سوی خدا و موضوعات و مسائل مهم مربوط به آن است، نه پرداختن به موضوع دین. پرسش اصلی در این باب «قرآن چیست؟» هست و نه «دین چیست؟» بحث‌ها را از متن مقدس مسلمانان باید شروع کرد، نه از دین مسلمانان. شروع از متن شروع با هرمنوتیک است، کاری که صاحب این قلم از بیست سال پیش آن را دنبال می‌کند.

معتقدم قرار دادن دین در محور بحث‌های الهیاتی نواندیشانه به جای آغاز کردن از متن، یعنی پرسش قرآن چیست در دهه‌های گذشته موجب خلط مبحث‌های متعدد و سرگردانی‌های فکری فراوان شده است. خطاهای گذشته را باید تصحیح کرد.

اینجانب کوشش خواهم کرد به آن سه پرسش که در آغاز این مقال آورده ام در نوشته های آینده پاسخ دهم. یک پرسش مهم دیگر نیز چندی پیش مطرح کرده ام که در آینده نزدیک به آن نیز پاسخ خواهم داد. آن پرسش این بود که آیا خداوند از طریق قرآن با همۀ انسان ها سخن گفته است؟

منبع: وب سایت نویسنده