در اندوه میانمار/ انسان، سلاخی می شود

علی زمانیان: می خواهی مسلمان باش یا مسیحی، بودایی یا یهودی، شینتو باش و یا هر مسلک و دین و آیینی. وقتی قرار است خشونت بورزی، می ورزی. گاهی به اسم خدا، گاهی به اسم خاک، گاهی به اسم نژاد، گاهی به اسم بودا و یا هر اسم و نام دیگر. خشونت، خشونت است، چه برای خدا، چه برای نژاد و یا هر چیز دیگر. راستی، اگر دین و آیین، نتواند ما را از دره ی خوفناک و سیاه خشونت برهاند، اگر نتواند ما را از وحشیگری و بدویت نجات دهد، اگر نتواند قساوت و خونریزی را کاهش دهد، پس به چه کار می آید؟ قرار بود دین و آیین، آدم را آدم تر کند، آسمان را آبی تر و دل ها را مهربات تر. چه می شود که همین دین و آیین دستاویز خشونت ها و قساوت ها و ستم ها و ظلم ها می شود؟ بن بست عجیبی است.

بود و نبود دین و آیین ها، در نسبت با خشونت و جنگ ها و قساوت ها چیست؟ دین و آیین، نسبتش با هستی و زندگی ما چیست؟ داعش زیر پرچم لا اله الا الله، با فریاد الله اکبر، قربانیانش را سلاخی می کند، آتش می زند و از هر کار مخوفی ابایی ندارد. و حالا بوداییان میانمار را ببینید، چگونه مسلمانان را سلاخی می کنند، می سوزانند و از هم می درند. آن همه توصیه ها، حکمت ها و ایده های صلح آمیز بودا کجا رفت؟ مگر در اندیشه ی بودا، ما خویشاوند همه ی انسان ها و جهان نیستیم؟ به نحوی که حتی نباید شاخه ی درختی را بشکنیم، مورچه ای را زیر پا بگذاریم؟

آیین بودا، در کوران خشم وحشیانه ی بوداییان، دود می شود و به هوا می رود. همان گونه که آیات رحمت قرآنی در آتشی که داعشیان برپا کرده اند، دود می شود و به هوا می رود. همان گونه که جنگ های قرن بیستم و آن همه کشتارها، ارکان باورها و قطعیت ها را سوزاند و آدمی در این قرن است که در می یابد در زمین وحشت و تنهایی می زید، چه خدا باشد و چه نباید، او قربانی است.

تاریخ خشونت ها و جنگ ها در طول تاریخ به ما یادآوری می کند که خشونت آدمیان را نبایددر دین شان جستجو کنیم. خشونت و وحشیگری در جای دیگر و در سیاهچاله ی تاریک دیگری رشد می کند. آیین ها و ادیان، صرفا دستاویزند، همان گونه که نژاد و خاک تنها یک بهانه اند.

?اکنون جای این پرسش است که:
❗️دین چه نسبتی با خوب بودن انسان(به معنای اخلاقی بودن اش)، برقرار می کند؟
❗️آدمی، متاع اخلاق را از کجای هستی باید به دست آورد؟

✔️ کاش آدمیان، به جای این همه تلاش برای دیندار شدن، به اخلاقی تر شدن و انسان تر شدن همت می گماشتند. زیرا تاریخ نشان داده است که دیندار شدن و پیرو آیین ها بودن و حتی بودایی شدن، مطلقا به معنای اخلاقی تر شدن نیست. اگر شک دارید مجددا به داعش و بوداییان میانمار نگاهی بیندازید.