مصطفى ملکیان: با فرض این که براى تشخیص حقّانیّت و/ یا عدم حقّانیّت هر دین/ دیننُما ملاکى وجود دارد (و این فرضى است که با آن بعضى از فیلسوفان دین موافقند، و بعضى دیگر مخالف)، جاى این پرسش هست که آن ملاک چیست. با توسل به چه ملاکى مى توان…

(نیاز به ویرایش. ) دى. زد. فیلیپس  –  ترجمه مصطفى ملکیان: اشاره: دى. زد. فیلیپس، استاد فلسفه در کالج دانشگاهى سْوَنسى (Swansea) و استاد فلسفه دین در دانشگاه تحصیلات تکمیلى کلیرمانت (Claremont)، در این مقاله، در ضمن پنج بخش، پنج بافت متفاوتى را که، به عقیده خودش، تقریبا یگانه بافت‏هایى‏اند…

دین تاریخی واقعاً نه به لحاظ مصلحت‌اندیشانه و نه به لحاظ حق‌طلبانه مورد دفاع نیست. به لحاظ مصلحت‌اندیشانه مورد دفاع نیست، یعنی اگر شما بخواهید بر این دین تکیه کنید، در روند جهانی عقب می‌مانید و عقب ماندن از روند جهانی یعنی از میان رفتن. اما حق‌طلبانه هم نیست، یعنی…

عموم نویسندگان و متفکرانی که در کشور ما از ایدئولوژیک کردن دین یا دین ایدئولوژیک صحبت کرده اند، از لفظ ایدئولوژی، معانی ای را مراد کرده اند که غیر از معانی متعارف در عرف فلسفی و سیاسی غرب است. این واژه حتی برای نویسندگان خود ما نیز به یک معنا…

زندگی انسان معنوی اصیل است، عاریتی نیست. زندگی اصیل یعنی زندگی‌ای فقط بر اساس فهم و تشخیص خود. بنابراین، در این زندگی تقلید، تبعیت از افکار عمومی‌، تحت تاثیر هیجانات عمومی ‌قرار گرفتن، تعبدهای بلادلیل و … وجود ندارد و انسان فقط بر اساس عقل و وجدان اخلاقی خود زندگی…

«کوهنورد واقعى کسى نیست که در دامنه کوه بایستد تا به همه کسانى که در تیررس صداى اویند اعلام کند که تنها راهى که او در پیش گرفته است‏به قله مى‏رسد، بلکه کسى است که از همه امکاناتى که در اختیار دارد کمال استفاده را مى‏کند تا راهى بیابد که…

« تضعیف عقلانیت یا، به تعبیر بهتر، تحقیر عقلانیت هیچ چیز به سود دین ودیندارى فراهم نمى آورد، زیرا اگر مدافعان دین و دیندارى را از دغدغه ایضاح مدعیات خود و ارائه ادله قوى بر آن مدعیات آسوده خاطر مى دارد، از مخالفان دین و دیندارى نیز همین جمعیت خاطر…

دین وقتى به بیراهه می‌رود و قدرتش ضایع مى‏شود که متدین دین را دستمایه افتخار و مباهات کند و تمام دغدغه‏اش این شود که به دیگران بباوراند که تنها دین او دین حقیقى است و تنها او و همکیشانش در زمره فرقه ناجیه‏اند. کوهنورد واقعى کسى نیست که در دامنه…

انتظار بشر از دین چیست؟  آیا معتقدان به حقانیت متون مقدس دینی می‌توانند جواب سؤالِ “انتظار بشر از دین چیست؟” را از متونِ مقدسِ دینی خود طلب کنند یا باید پاسخ را از غیر این طریق بجویند؟ چرا؟ اگر به غیر متون مقدس رجوع باید کرد آن غیر چیست؟  آیا…

گزارشی از سخنرانی استاد ملکیان در سمینار دین در دنیای معاصر: چکیده: در این مقاله به چهار مشکل اساسی دین‏داری در دوران جدید اشاره شده و نویسنده در پایان هر بخش به اختصار راه حل‏های مورد نظر خود را ارائه کرده است. (بیشتر…)