دین و دیندارى در جهان معاصر

مصطفی ملکیان
«کوهنورد واقعى کسى نیست که در دامنه کوه بایستد تا به همه کسانى که در تیررس صداى اویند اعلام کند که تنها راهى که او در پیش گرفته است‏به قله مى‏رسد، بلکه کسى است که از همه امکاناتى که در اختیار دارد کمال استفاده را مى‏کند تا راهى بیابد که…

فلسفه ففه

مصطفی ملکیان
بحث ما در مورد فلسفه فقه است و هدف اصلى از این بحث طرح جغرافیاى کلى و اجمالى از حوزه بسیار وسیع و ناپیموده فلسفه فقه است. اینکه مى‏گویم ناپیموده، به سبب آن است که فلسفه فقه دانشى است که هنوز – در جهان اسلام و بخصوص در ایران –…

آفات فلسفه ورزى در ایران معاصر

مصطفی ملکیان
فیلسوفى کردن در سنت فکرى ایرانیان، سابقه اى دیر سال و دور دست داشته است. این سابقه، چندان دراز دامن است که پاره اى محققان اقرار کرده اند معماران اصلى آنچه که به فلسفه اسلامى شهرت یافته، ایرانیان بوده اند. اما به رغم این واقعیت، در روزگار امروزین ایران، فلسفه…

دین و عقلانیت

مصطفی ملکیان
« تضعیف عقلانیت یا، به تعبیر بهتر، تحقیر عقلانیت هیچ چیز به سود دین ودیندارى فراهم نمى آورد، زیرا اگر مدافعان دین و دیندارى را از دغدغه ایضاح مدعیات خود و ارائه ادله قوى بر آن مدعیات آسوده خاطر مى دارد، از مخالفان دین و دیندارى نیز همین جمعیت خاطر…

الزامات و ضرورت‌های تغییر دروس معارف دانشگاه‌ها

مصطفی ملکیان
مراد از معنوى شدن این است که جوانان ما داراى زندگى اى شوند که درآن آرامش درونى، شادى، امیدوارى، رضایت باطن داشته و زندگى برایشان معنى دار باشد. به نظرمن براى معنوى شدن پنج مؤلفه خیلى مهم است: جوان به جاى اینکه دستخوش هزاران اضطراب و تشویش باشد باید باطن…

عقیده پرستی، بت پرستی است

مصطفی ملکیان
مصطفی ملکیان: اریش فروم Erich Fromm، روانکاو و فیلسوف اجتماعی آلمانی‌تبار آمریکایی(۱۹۸۰-۱۹۰۰) (در کتاب روانکاوی و دین)، به حق معتقد است که ذات و لُبّ و لُباب بت پرستی چیزی نیست جز مطلق دانستن امور مقید و مشروط، کامل انگاشتن جنبه‌های ناقص جهان، و تسلیم شدن به آن امور و…

تقریر حقیقت و تقلیل مرارت وجه اخلاقی وتراژیک زندگی روشنفکری

مصطفی ملکیان
مصطفی ملکیان: بزرگترین علت (اگر نگوییم: یگانه علت یا عله‌العلل) بسامانیها یا نابسامانیهای زندگی بشر، چه در ساحت فردی و چه در ساحت جمعی، باورهای اوست. بلندترین گامی که برای رسیدن از وضع موجود نامطلوب به وضع مفقود مطلوب می‌توان ـ و باید ـ برداشت تغییر پاره‌ای از باورهاست. آدمیان،…

دین و دیندارى را چه آفاتى تهدید مى‏کند؟

مصطفی ملکیان
دین وقتى به بیراهه می‌رود و قدرتش ضایع مى‏شود که متدین دین را دستمایه افتخار و مباهات کند و تمام دغدغه‏اش این شود که به دیگران بباوراند که تنها دین او دین حقیقى است و تنها او و همکیشانش در زمره فرقه ناجیه‏اند. کوهنورد واقعى کسى نیست که در دامنه…

اخلاقى زیستن و اجتماعى عمل کردن

مصطفی ملکیان
مصطفی ملکیان: موضوع بحث «اخلاقى زیستن و اجتماعى عمل کردن» است. به تعبیرى دیگر، توجه دادن به پشت صحنه عمل اجتماعى و التفات دادن به این نکته که عمل اجتماعى همیشه در زمینه است که معنا دارد و قابل استمرار است. سخنان خود را با یک بحثى روانشناسى از «کرکگور»،…

وضعیت تفکر در ایران معاصر در گفت وگو با مصطفی ملکیان

مصطفی ملکیان
سه عامل در وضع اندیشگی -فرهنگی ما تاثیر گذار بوده و طبعا باعث شده است که رشد علوم تجربی، اعم از نوع طبیعی و نوع انسانی آن، متوقف شود؛ به طوری که از قرن ششم به این سو نه فقط شاهد رشد نیستیم، بلکه شاید بتوان گفت که به یک…

روشنفکرى ، نمایندگى فرهنگى یا داورى فرهنگى؟

مصطفی ملکیان
مصطفی ملکیان: به نظر مى رسد که مى توان مجموع تلقى هایى را که از روشنفکرى وجود دارند تحت دوعنوان کلى مندرج ساخت: تلقى سیاسى وتلقى فرهنگى. راقم این سطور، که خودمدافع تلقى فرهنگى از روشنفکرى است، مقایسه این دو تلقى را، براى روشن شدن بعضى از وجوه اختلاف نظرى…

اولویت‌های‌پژوهشی‌در حوزه‌دین‌پژوهی‌

مصطفی ملکیان
اولویتهای ‌پژوهشی ‌در حوزه‌ دین‌پژوهی ‌بدین‌معناست ‌که‌ در عین‌ وقوف ‌به ‌اینکه ‌تقریبا در هیچ‌ بخشی‌از مباحث‌مربوط‌ به ‌دین‌پژوهی ‌نمی‌توان‌ مدعی‌ شد که ‌نیاز به ‌مطالعه ‌و تحقیق‌نداریم‌ ولی‌ در عین‌حال‌ قبول ‌داریم ‌که ‌در میان ‌بخشهای ‌مختلف ‌دین‌پژوهی ‌بعضی‌از بخشها فعلا بیشتر نیازمند مداقه‌ و مطالعه ‌هستند ولی‌ بعضی‌از…

جستجوی راهی به رهایی

مصطفی ملکیان
جعفر مجرد قمى : مصطفى ملکیان را آنهایى مى شناسند که دغدغه یافتن «راهى به رهایى» دارند. این در حالى است که امروزه ودر فضاى فعلى جامعه ما سخن گفتن و داورى کردن و از سر دقت و تحلیل به نقد وارزیابى اندیشه ها پرداختن، کارى دشوار ومشکل است. چه…

سخنى در باب خاستگاه درد و رنج‏‌هاى بشرى

مصطفی ملکیان
مصطفی ملکیان: اشاره:این مکتوب، به گزارش و تحلیل آراء کسانى مى‌‏پردازد که همگى به وجود یک امر واحد، به عنوان عله‏العلل و یگانه خاستگاه همه درد و رنج‏‌ها قائلند و، در پى این اتفاق‏‌نظر، اختلاف‏ نظرشان بر سر این است که آن امر واحد کدام است.مى‏‌توان گفت که در این…

کلام در روزگار ما

مصطفی ملکیان
کلام جدید؛ مفهوم و مسائل آن. در ذیل عنوان یاد شده، دو تن از استادان و فرهیختگان حوزه و دانشگاه، به پنج‏سؤال مجله نقد و نظر درباره «کلام در روزگار ما» پاسخ داده‏اند. خواننده در این اقتراح پاسخهاى دانشوران ذیل را خواهد خواند: صادق لاریجانى(استاد حوزه علمیه); مصطفى ملکیان(استاد حوزه…