یکی از عرفای شرقی می‌گوید: به نظر شما شبیه‌ترین چیز به خدا در میان پدیده‌های هستی چیست؟ و در جواب او هر کسی چیزی می‌گوید. بعد او خودش می‌گوید که به نظر من شبیه‌ترین پدیده‌ها به خدا دو پدیده هستند: یکی سکوت و دیگری آرامش. هیچ چیزی به خدا شبیه‌تر…

ما انسانها الان دو دسته علوم و معارف در اختیار داریم: یکی یافته‌های انسانی و دیگری داده‌های وحیانی. یک دسته نتیجه کار و کوشش خود ماست و دستهء دیگر اکتسابی نیست، بلکه گویی عطایا و مواهبی است که، در قالب متون مقدس دینی و مذهبی، برای ما گسیل شده‌است. اما…

نوشتار حاضر پاسخ‌های استاد ملکیان به این پرسش‌هاست: ۱) تعریف شما از “علم کلام” چیست؟ و آیا برای این علم هویتی ممتاز و مستقل از هویت فلسفه قائلید؟ اگر بلی، ربط و نسبت این دو حوزه معرفتی را چگونه می‌بینید؟۲) عللِ شکوفایی و بالندگیِ علم کلام را در قرون اولیه…

اشاره: «سیمون وی» به عنوان یک نویسنده معنوی گرا و پایبند به دین مسیح اما گریزان از کلیسا شناخته شده است که از او به عنوان «عذرای چپی» و «قدیسی کاتولیک در بیرون کلیسا» نیز یاد کرده‌اند. «نامه به یک کشیش»، از میان آثار سیمون وی، نخستین اثری بود که…

“بررسی روش شناختی فلسفه دوران اسلامی” عنوان نشستی بود که در ۲۳ اسفند سال ۸۴ در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد و استاد مصطفی ملکیان در آن به ایراد سخن پرداخت. روز بعد از سخنرانی، گزارشی از آن، به نقل از خبرگزاری مهر آوردیم و اکنون گزارشی‌کامل‌تر به نقل از…

درگذشت «سید خلیل زرآبادی» از چهره های نام آشنای «مکتب تفکیک» و فرزند بزرگ «سید موسی زرآبادی» از بنیانگذاران این مکتب، زمینه تأمل و بازاندیشی پیرامون این جریان را دامن زده است. به همین مناسبت دیدگاه های «مصطفی ملکیان» را در نقد مکتب تفکیک که در مصاحبه ای با سید…

استاد مصطفی ملکیان در دومین دوره از همایشهای تخصصی گروه فلسفه و حکمت دانشگاه تربیت مدرس که صبح امروز در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد فلسفه اسلامی را تعبیری دانست که متداول شده اما به نظر وی این مفهوم نیاز به ایضاح بسیار دارد. “اشکالاتی را به فلسفه در دوران…

چکیده: آنچه در پی می‏آید،  گزارش استاد مصطفی ملکیان از رأی جرج ادوارد مور[۲] فیلسوف معروف انگلیسی (۱۸۷۳-۱۹۵۸)، در باب ماهیّت فلسفه است. این گزارش، عمدتاً، مبتنی است بر فصل اول کتاب وی: Some Main Problems of Philosophy (= پاره‏ای از مسائل عمده فلسفه) با عنوان What is Philosophy? (=…

استاد ملکیان طی سخنانی که امروز در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران داشت مدرنیته را یک امر ذو مراتب توصیف کرد که دارای ویژگیهای متعددی است. در این سخنرانی که در ادامه سلسله نشستهای انجمن جامعه شناسی ایران در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد، مصطفی ملکیان به این…

«… نخست آنکه، توهین به پیامبر اسلام به لحاظ اخلاقى بسیار غلط، زشت و غیر قابل دفاع است و فرقى نمى‌کند مبناى اخلاقى ما در اینجا کدام تئورى اخلاقى باشد.» «دوم آنکه، واکنش مسلمانان به توهین ها در آنجا که خشونت به آن راه یافته، قابل دفاع نیست و نه…

امروزه ما عموما برای مدارا ارزش مثبت قائلیم، اعم از اینکه این ارزش مثبت را مطلق (یا ذاتی) بدانیم یا نسبی (یا غیری)؛ یعنی اعم از اینکه برای مدارا مطلوبیت بالذات قائل‌باشیم یا مطلوبیت بالغیر؛ یا، به تعبیر سوم، خواه آن را هدف بدانیم و خواه یکی از وسائل یا…

نگاهى به فلسفه اخلاق در سده بیستم» نوشته استیون دارول، آلن گیبارد و پیتر ریلتن است که هر سه از اساتید گروه فلسفه دانشگاه میشیگان آمریکا هستند. به اذعان مترجم فرهیخته و صاحب نام این اثر استاد مصطفى ملکیان این کتاب دقیق ترین، عمیق ترین و جامع ترین نوشته اى…

هویت از ارکان اساسى شخصیت فردى، قومى و جمعى آدمیان است. به اعتبار شأن این رکن اساسى در ساختار شخصیتى، آدمیان نوعاً خوش ندارند که آسیب و آفتى عارض این مفهوم مهم شود. بر این اساس آنچه قاعده رفتارى آدمیان را شکل مى بخشد اصرار بر حفظ و ثبات هویت…