تناقض تعقّل و تدّین؟!

مقاله
 حسن یوسفی اشکوری: گزیده‌ی دعوی اصلی ملکیان این است که جمع «تعقّل» و «تدیّن» جمع نقیضین است، که اجتماع‌شان و نیز ارتفاع‌شان را نشاید، از این رو مانعه­‌الجمع اند، چرا که تعقل بر بنیاد عقل و دلیل و برهان محض استوار است و تدّین بر شانه‌ی نقل ایستاده و از…

تأملی در تنافی عقلانیت و تعبد در نظریه عقلانیت و معنویت

مقاله
وحید سهرابی فر*: استاد مصطفی ملکیان از حدود سال۱۳۷۹ نظریه­ ای را تحت عنوان عقلانیت و معنویت طرح کرده است. این نظریه دو مدعای اصلی دارد: ۱) عدم سازگاری دین سنتی(دینداری سنتی) و تجدد(ملکیان، ۱۳۸۸، ص۲۶۸) (همو، ۱۳۹۰، ص۳۶۴)  ۲) ارائه رویکردی که می تواند منجر به کاهش رنج بشر…

فقه و روشنفکری دینی

گزارش
رضا بابایی: استاد مصطفی ملکیان که عمرش دراز باد، روشنفکری دینی را ناممکن می‌دانند؛ به چندین دلیل. به‌تازگی دلیلی دیگر یافته و در گفت‌وگو با یکی از نشریات، سخنی به این مضمون گفته‌اند: «متدین، نمی‌تواند از قرآن عبور کند و اقتضای پایبندی به قرآن، پایبندی به فقه است؛ زیرا یک‌دوازدهم…

روشنفکری دینی و مسئله تعبد و عقلانیت

یادداشت
عبدالعلی بازرگان: سایت “فرهنگ امروز” گفتگوئی در نقد روشنفکری دینی در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۹۲ با “مصطفی ملکیان”، از چهره های مطرح در محافل روشنفکری داخل کشور، تحت عنوان: “با پارادکس خود چه می کنند؟” انجام داده که بازتاب گسترده ای را موجب شده است. ملکیان در این مصاحبه با…

سروش: این‌که دین تعبّدی است، حرفِ غریبی است

عبدالکریم سروش
 عبدالکریم سروش:”دوستِ عزیزِ ما، جنابِ آقای ملکیان، در مصاحبه‌ای که اخیراً داشتند، گفته بودند که گوهرِ دین یا گوهرِ دینداری، تعبّد است. اتفاقاً بنده با ایشان یک گفت‌وگویی هم بر سرِ همین داشتم، حضوراً. […] در واقع ایشان از این طریق می‌خواهند خطی بکشند بینِ عرصه‌ی دین و عرصه‌ی عقلانیت…

مجتهد شبستری: خواهشمندم شفاف‌ سخن بگویید!

محمد مجتهد شبستری
 دکتر محمد مجتهد شبستری در یادداشتی کوتاه به مصاحبه اخیر استاد مصطفی ملکیان واکنش نشان داد. شبستری در این یادداشت  نوشته است: «از ملکیان می‌خواهد ادعاهای بدون استناد و کلی‌گوئی‌ها را کنار بگذارد و به صورت مشخص و معین و با استدلال معتبر نشان دهد که افراد این جماعت در…

شریعتی عاشق و شریعت عاشقی

سوسن شریعتی: مدتی است بنیاد فرهنگی شریعتی تلاش میکند تا با محوریت اندیشه های شریعتی و به بهانه‌ی او در غالب یک سلسه نشست ها موضوعاتی را به بحث بگذارد که به نوعی مربوط به همگان است و مسئله عمومی تلقی می شود. تا به حال نشست‌هایی پیرامون «شریعتی و…

فهرستی از آثار استاد مصطفی ملکیان

خبر
 فهرستی از تألیف‌ها و ترجمه‌های استاد ملکیان و آثاری که توسط ایشان ویراستاری شده است:  تألیف‌  ۱- راهی به رهایی: جستارهایی در باب عقلانیت و معنویت، مصطفی ملکیان، تهران: نگاه معاصر ۲- مهر ماندگار: مقالاتی در اخلاق شناسی، مصطفی ملکیان، تهران: نگاه معاصر ۳- مشتاقی و مهجوری: گفت وگو در…

عشق در آثار شریعتی

مصطفی ملکیان
مصطفی ملکیان در مراسم هشتادمین زادروز علی شریعتی: شریعتی فردگرایی بود که فیلم جمع‌گرایی بازی می‌کرد. من هم همین‌طورم، اما شریعتی در این کار خیلی بهتر از من است. من از اساس فردگرا هستم که تنها به خاطر شأن خودم وارد اجتماع شدم. این فردگرایی را می‌توان در شریعتی مشاهده…

علی شریعتی در نگاه مصطفی ملکیان

مصطفی ملکیان
مصطفی ملکیان: من فکر می‌کنم واقعا برخی جلوه‌های شخصیتی دکتر شریعتی هر انسان فضیلت‌مند اخلاقی و هر انسانی که به لحاظ روانشناختی سالم باشد را جذب می‌کند. به تعبیر دیگری انسان غبطه می‌خورد که‌ ای‌کاش من هم به همین صورت بودم، ‌ای‌کاش من هم می‌توانستم در یک گزارش صادقانه، گزارشی…

نشست نقد و بررسی کتاب با حضور استاد ملکیان

خبر
نشست نقد و بررسی کتاب «روانشناسی دین بر اساس رویکرد تجربی» باحضور استاد مصطفی ملکیان و دکتر محمد دهقانی نویسنده کتاب برگزار می‌شود. این نشست که از سلسله نشست های نقد و بررسی کتاب موسسه رخداد تازه است روز  ۲۸ شهریور – ساعت ۱۷ تا ۲۰ در آدرس: گیشا، جنب…

نگاهی به طرح فکری – روشنفکری استاد ملکیان

یادداشت
 حسین کاجی: نوشتن و گفتن در باب استاد مصطفی ملکیان راحت نیست. مهمترین دلیل این امر آن است که تاکنون از وی کتابی جدی که نشاندهندۀ امهات نظرات وی باشد منتشر نشده است. البته وی آثاری را تألیف و ترجمه کرده است و آثار بسیاری نیز با نظارت و اشراف…

نهاد ازدواج، اخلاقی یا غیر اخلاقی؟

علی زمانیان
  علی زمانیان: اخیرا متنی با عنوان ” آیا نهاد ازدواج، اخلاقی است؟” (منسوب به استاد ملکیان)، در فصای مجازی منتشر شده است. چنین می نماید این متن (که در قالب گفت وگو با استاد است)، واجد برخی ابهامات و اشکالات است. به گونه ای که استدلال های ارائه شده…

نقدی بر آرای مصطفی ملکیان

مقاله
هادی صادقی*: چکیده: جریان روشنفکری دینی یکی از جریان‌های فکری تاحدی تأثیرگذار معاصر می‌باشد و با وجود طیف‌های مختلف روشنفکری، می‌توان جنبه‌های مشترکی نیز در این میان پیدا کرد. یکی از شخصیت‌های این جریان آقای مصطفی ملکیان است. این مقاله با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی، درصدد بررسی دیدگاه‌های مصطفی…

اخلاق تفکر و آشفتگی های جاری

مصطفی ملکیان
مصطفی ملکیان: با توجه به آنچه که در حوزه فرهنگی کشور ما و علاوه بر آن در حوزه مباحثات سیاسی و اجتماعی کشور ما می‌گذرد، خوب است که بحثی در مورد اخلاق و عالم تفکر داشته باشیم. بحثی درباره مداخله ای که اخلاق در قلمرو تفکر می‌تواند و باید داشته…