هرمنوتیک قرآن و تعارض‌های عقل جدید و وحی

مصطفی ملکیان
* نخستین پرسش ما از جناب‌عالی این است که چه نیازی به قرآن در عصر کنونی است. گاهی سؤال می‌شود که با توجه به تقاوت شرایط و مقتضیات و ساختار‌ها و بنیانهای زندگی نسبت به عصر نزول، امروز چه نیازی به قرآن داریم؟ آیا رویکرد بازگشت به قرآن، یک مقوله…

دین، معنویت و عقلانیت

مصطفی ملکیان
زندگی انسان معنوی اصیل است، عاریتی نیست. زندگی اصیل یعنی زندگی‌ای فقط بر اساس فهم و تشخیص خود. بنابراین، در این زندگی تقلید، تبعیت از افکار عمومی‌، تحت تاثیر هیجانات عمومی ‌قرار گرفتن، تعبدهای بلادلیل و … وجود ندارد و انسان فقط بر اساس عقل و وجدان اخلاقی خود زندگی…

مقدمه کتاب نگاهی به فلسفه اخلاق در قرن بیستم

مصطفی ملکیان
نگاهى به فلسفه اخلاق در سده بیستم» نوشته استیون دارول، آلن گیبارد و پیتر ریلتن است که هر سه از اساتید گروه فلسفه دانشگاه میشیگان آمریکا هستند. به اذعان مترجم فرهیخته و صاحب نام این اثر استاد مصطفى ملکیان این کتاب دقیق ترین، عمیق ترین و جامع ترین نوشته اى…

حقیقت, جَعْل, و معناى زندگى

مصطفی ملکیان
حتّا اکنون, در عصرى که چندان مستعدّ راز آشنایى نیست, هستند کسانى که میپرسند: معناى زندگى چیست؟ و بسیارى از آنان این فرض ساده ى صغیر فلسفی را دارند که, در این زمینه, چیزى هست که میتوان و باید شناخت. (میتوان گفت که اینان, در باب این نوع پرسش, معرفتى…

جنبش اجتماعی ، نشانه سلامت یا بیماری جامعه ؟

مصطفی ملکیان
اشاره: استاد ملکیان در نوشتار حاضر به پرسش های مجله زنان در خصوص آینکه آیا اساسا در جامعه ایران می توان  از پدیده‌ای به نام “جنبش زنان” سخن گفت؟» یا، به عبارت دیگر، «آیا پدیده‌ای به نام “جنبش زنان” در ایران وجود دارد یا نه؟» و پرسش هایی در خصوص…

ایمان

مصطفی ملکیان
ایمان‌ یکی‌ از مهم‌ترین‌ مقولات‌ اخلاق‌ دینی‌ است‌ .پولس‌ قدیس(Saint Paul )‌ ایمان، امید، و محبت‌ را در یک‌ گروه‌ جای‌ داد و آنها را شالوده‌های‌ حیات‌ مسیحیانه‌ قلمداد کرد (در “رساله‌ اول‌ پولس‌ رسول‌ به‌ قرنتیان”، باب‌ سیزدهم، آیه‌ ۱۳) و، از این‌ رو، در فرهنگ‌ مسیحی‌ این‌ سه‌…

نظریه معرفت به دو روایت سنتى و مدرن

مصطفی ملکیان
مصطفى ملکیان: شاید بشود گفت که مهمترین خصیصه انسان سنتى یا به تعبیر دیگرى مهمترین مؤلفه جهان بینى سنت گرایانه یک مؤلفه معرفت شناختى است و آن مؤلفه اى است که مربوط مى شود به امر منابع معرفت. براى انسان مدرن منابع معرفت دوچیز بیشتر نیستند: یکى حس و مشاهده…

بحران اخلاق و معنویت

مصطفی ملکیان
اشاره: موضوع گفت و گوی حاضر فلسفه اخلاق است. بحران اخلاقی که امروز سطوح مختلف جامعه را در ابعاد گوناگون فراگرفته است، ما را بر‌آن داشت تا  در گفت‌وگو با استاد مصطفی ملکیان به تحلیل و تبیین این پدیده بپردازیم. قبل از آن که سؤالم را مطرح کنم، می‌خواستم بپرسم…

کتب دینى و مخاطبان ؛ باید ها و نبایدها

مصطفی ملکیان
مژگان ایلانلو: براى آنانى که اهل شهرهاى بارانى اند و ریه هایشان از تنفس هواى شرجى اشباع شده است، مثال ملموسى خواهد بود اگر بگوییم، سخن گفتن از باران در شهر شما و انتظار استقبال داشتن، تصورى غیر واقعى است و غیرواقعى تر آن که دلیل خالى بودن معرکه از…

مدرنیته را چگونه مى فهمم ( بخش دوم)

مصطفی ملکیان
بخش دوم و پایانی سخنرانی استاد ملکیان در نشست «ارزیابی مدرنیته» تقدیم می‌گردد؛ استاد ملکیان در این نشست محور بحث خود را حول پاسخ به دو پرسش سامان داده است؛ اول اینکه او خود مدرنیته را چگونه مى فهمد؟ و دوم اینکه، مدرنیته را در تجربه معاصر ایران چگونه ارزیابى…

مدرنیته را چگونه می فهمم (بخش اول)

سخنراني, مصطفی ملکیان
اشاره: «مدرنیته» ازجمله مفاهیمى است که امروزه در ادبیات علوم اجتماعى، علوم انسانى، هنر، دین، فلسفه و… دامن گستر شده و این تب استعمال، این مفهوم را به نوعى پریشانى دچار کرده است. به این اعتبار، ازچندى پیش «انجمن جامعه شناسى ایران»، بانى سلسله نشست هاى علمى در باب «ارزیابى…

رنج، آرامش و ایمان

مصطفی ملکیان
یکی از عرفای شرقی می‌گوید: به نظر شما شبیه‌ترین چیز به خدا در میان پدیده‌های هستی چیست؟ و در جواب او هر کسی چیزی می‌گوید. بعد او خودش می‌گوید که به نظر من شبیه‌ترین پدیده‌ها به خدا دو پدیده هستند: یکی سکوت و دیگری آرامش. هیچ چیزی به خدا شبیه‌تر…

داده‌ های وحیانی و یافته‌ های انسانی؛ رویکردهای گونه‌گون‌ به‌ آموزه‌های دینی

مصطفی ملکیان
ما انسانها الان دو دسته علوم و معارف در اختیار داریم: یکی یافته‌های انسانی و دیگری داده‌های وحیانی. یک دسته نتیجه کار و کوشش خود ماست و دستهء دیگر اکتسابی نیست، بلکه گویی عطایا و مواهبی است که، در قالب متون مقدس دینی و مذهبی، برای ما گسیل شده‌است. اما…

کلام در روزگار ما

مصطفی ملکیان
نوشتار حاضر پاسخ‌های استاد ملکیان به این پرسش‌هاست: ۱) تعریف شما از “علم کلام” چیست؟ و آیا برای این علم هویتی ممتاز و مستقل از هویت فلسفه قائلید؟ اگر بلی، ربط و نسبت این دو حوزه معرفتی را چگونه می‌بینید؟۲) عللِ شکوفایی و بالندگیِ علم کلام را در قرون اولیه…

مقدمه مصطفی ملکیان بر کتاب «نامه به یک کشیش»، اثر «سیمون وی»

مصطفی ملکیان
اشاره: «سیمون وی» به عنوان یک نویسنده معنوی گرا و پایبند به دین مسیح اما گریزان از کلیسا شناخته شده است که از او به عنوان «عذرای چپی» و «قدیسی کاتولیک در بیرون کلیسا» نیز یاد کرده‌اند. «نامه به یک کشیش»، از میان آثار سیمون وی، نخستین اثری بود که…