مصطفی ملکیان: اریش فروم Erich Fromm، روانکاو و فیلسوف اجتماعی آلمانی‌تبار آمریکایی(۱۹۸۰-۱۹۰۰) (در کتاب روانکاوی و دین)، به حق معتقد است که ذات و لُبّ و لُباب بت پرستی چیزی نیست جز مطلق دانستن امور مقید و مشروط، کامل انگاشتن جنبه‌های ناقص جهان، و تسلیم شدن به آن امور و…

مصطفی ملکیان: بزرگترین علت (اگر نگوییم: یگانه علت یا عله‌العلل) بسامانیها یا نابسامانیهای زندگی بشر، چه در ساحت فردی و چه در ساحت جمعی، باورهای اوست. بلندترین گامی که برای رسیدن از وضع موجود نامطلوب به وضع مفقود مطلوب می‌توان ـ و باید ـ برداشت تغییر پاره‌ای از باورهاست. آدمیان،…

دین وقتى به بیراهه می‌رود و قدرتش ضایع مى‏شود که متدین دین را دستمایه افتخار و مباهات کند و تمام دغدغه‏اش این شود که به دیگران بباوراند که تنها دین او دین حقیقى است و تنها او و همکیشانش در زمره فرقه ناجیه‏اند. کوهنورد واقعى کسى نیست که در دامنه…

مصطفی ملکیان: موضوع بحث «اخلاقى زیستن و اجتماعى عمل کردن» است. به تعبیرى دیگر، توجه دادن به پشت صحنه عمل اجتماعى و التفات دادن به این نکته که عمل اجتماعى همیشه در زمینه است که معنا دارد و قابل استمرار است. سخنان خود را با یک بحثى روانشناسى از «کرکگور»،…

سه عامل در وضع اندیشگی -فرهنگی ما تاثیر گذار بوده و طبعا باعث شده است که رشد علوم تجربی، اعم از نوع طبیعی و نوع انسانی آن، متوقف شود؛ به طوری که از قرن ششم به این سو نه فقط شاهد رشد نیستیم، بلکه شاید بتوان گفت که به یک…

اولویتهای ‌پژوهشی ‌در حوزه‌ دین‌پژوهی ‌بدین‌معناست ‌که‌ در عین‌ وقوف ‌به ‌اینکه ‌تقریبا در هیچ‌ بخشی‌از مباحث‌مربوط‌ به ‌دین‌پژوهی ‌نمی‌توان‌ مدعی‌ شد که ‌نیاز به ‌مطالعه ‌و تحقیق‌نداریم‌ ولی‌ در عین‌حال‌ قبول ‌داریم ‌که ‌در میان ‌بخشهای ‌مختلف ‌دین‌پژوهی ‌بعضی‌از بخشها فعلا بیشتر نیازمند مداقه‌ و مطالعه ‌هستند ولی‌ بعضی‌از…

جعفر مجرد قمى : مصطفى ملکیان را آنهایى مى شناسند که دغدغه یافتن «راهى به رهایى» دارند. این در حالى است که امروزه ودر فضاى فعلى جامعه ما سخن گفتن و داورى کردن و از سر دقت و تحلیل به نقد وارزیابى اندیشه ها پرداختن، کارى دشوار ومشکل است. چه…

مصطفی ملکیان: اشاره:این مکتوب، به گزارش و تحلیل آراء کسانى مى‌‏پردازد که همگى به وجود یک امر واحد، به عنوان عله‏العلل و یگانه خاستگاه همه درد و رنج‏‌ها قائلند و، در پى این اتفاق‏‌نظر، اختلاف‏ نظرشان بر سر این است که آن امر واحد کدام است.مى‏‌توان گفت که در این…

کلام جدید؛ مفهوم و مسائل آن. در ذیل عنوان یاد شده، دو تن از استادان و فرهیختگان حوزه و دانشگاه، به پنج‏سؤال مجله نقد و نظر درباره «کلام در روزگار ما» پاسخ داده‏اند. خواننده در این اقتراح پاسخهاى دانشوران ذیل را خواهد خواند: صادق لاریجانى(استاد حوزه علمیه); مصطفى ملکیان(استاد حوزه…

آیا دفاع عقلانی از دین سرانجام به سود دین خواهده بود؟ در ذیل عنوان یاد شده، تنى چند از فرهیختگان حوزه و دانشگاه، به ده سؤال مجله نقد و نظر درباره «دفاع عقلانى از دین‏» پاسخ داده ‏اند . خواننده در این اقتراح، بخش دوم پاسخهاى دانشوران ذیل را خواهند…

آیا می توان دفاع عقلانی از دین داشت؟  در ذیل عنوان یاد شده، تنى چند از فرهیختگان حوزه و دانشگاه، به ده سؤال مجله نقد و نظر درباره «دفاع عقلانى از دین‏» پاسخ داده‏اند . خواننده در این اقتراح، بخش اول پاسخهاى دانشوران ذیل را خواهند خواند:  غلامرضا اعوانى، استاد…

شناخت و سنجش جریان‏هاى معاصر فرهنگى، اگرچه دغدغه نسل امروز ما است; ولى گام نهادن در مسیر این شناخت‏ بدون تامل نظرى و کوشش در فهم آنها، تمناى محال است. از میان جریان‏هاى فرهنگى روزگار ما، سنت‏گرایى درخور توجه و تامل است. بر این روى نقدونظر، پرسش‏هایى را در زمینه…

«…ارجمندترین شاخصه تجددگرایى، که اتفاقا بیش از هر چیز دیگرى هم مورد حاجت ماست، آزاداندیشى و مطالبه دلیل و استدلال‏گرایى و سرفرونیاوردن در برابر هیچ چیزى جز دلیل و برهان است. این استدلال‏گرایى نوعى برابرى‏طلبى، (egalitarianism) فرهنگى است که اگر بجد گرفته شود هیچکس نمى‏تواند جز به قوت دلیل و…