قرائت نبوی از جهان (۱) بخش دوم

در اینجا چند نمونه از آیات کلیدی در این باب را نیز، نسبتاً با تفصیل می‌آورم و مطالعه سایر موارد را که بسیار زیاد است به خوانندگان گرامی واگذار می‌کنم. قرائت نبوی از سرنوشت انسان: «خدا، انسان را از گلی خشک از گلی سیاه و بدبو آفرید (سوره ۱۵ آیه…

قرائت نبوی از جهان (۱) بخش اول

کلام نبوی از بررسی متن قرآن به مثابه شواهد تاریخی به دست می‌آید که مدعای آن انسان، که در این متن از نبوت او سخن می‌رود، این بوده که سخنی که وی به صورت آیات برای مردم می‌خواند و آنان را به قبول آن دعوت می‌کند؛ گر چه کلام خود…

نام خدا و یاد خدا

آن چه درپی خواهد آمد متن سخنرانی آقای دکتر محمدمجتهدشبستری است که درشب ۲۱ رمضان ۱۳۸۷ درحسینه ی ارشاد ایراد شده است. این متن توسط دکتر شبستری منقح شده و پس ازتنظیم نهایی در اختیار وبلاگ “معناگرا” قرارگرفته است. به همین دلیل ازجناب دکتر مجتهد شبستری کمال سپاس و قدردانی…

پیامبر گوینده است

احمدرضا همتی مقدم: هفته قبل مطلبی در دو شماره از روزنامۀ کارگزاران از جناب مجتهد شبستری منتشر شده بود که تاملات و ملاحظاتی درباره انتقال وحی توسط پیامبر بود. با توجه به آنچه در لید مطلب آمده بود، گفتار فوق برگرفته از سایت دایره‌المعارف بزرگ اسلامی بود که طبعا چندان…

هرمنوتیک جدید و فهم سنت نبوی

محمد مجتهد شبستری
“هرمنوتیک جدید و فهم سنت نبوی”، عنوان سخنرانی مجتهد شبستری در همایش ” حکمت و بازاندیشی سنت نبوی” بود، همایشی که در روزهای آغازین اسفندماه توسط موسسه ی پژوهشی حکمت و فلسفه در دانشگاه تهران برگزار شد. گفتار مجتهد شبستری درباره ی چگونگی فهم این سنت با توجه به هرمنوتیک…

وحی و آزادی عقلی انسان

محمد مجتهد شبستری
محمد مجتهد شبستری: می خواهم این موضوع را توضیح دهم که فهم رابطه ی وحی و آزادی عقلی انسان در مغرب زمین چه مراحلی را طی کرده است. امروز در تفکر مغرب زمین انسان وقتی آزاد تلقی می شود که بتواند کاملاً آزاد بیاندیشد و متألهان مسیحی امروز نیز با…

هرمنوتیک و تفسیر دینی از جهان در گفت‌وگو با استاد مجتهد شبستری

محمد مجتهد شبستری
□ چطور شد به طرح مباحث هرمنوتیک پرداختید؟ ■ دو سال بیشتر از پیروزی انقلاب نگذشته بود که فهمیدم چهارچوب تفکر فقهی سنتی برای کسانی که با حسن نیت اداره کشور را در دست گرفته‌اند اسباب زحمت شده و مانع حرکت به سوی یک زندگی متناسب با عصر حاضر و…

نسبت حقوق بشر و حقوق الهی

محمد مجتهد شبستری
«حقوق بشر برای تنظیم روابط بین انسان ها تدوین شده و در تعارض با حقوق خدا قرار ندارد.» دکتر محمد مجتهد شبستری میهمان و سخنران این ماه منزل عبدالله نوری با برگزیدن «عنوان حقوق بشر و حقوق خدا» در سخنرانی یک ساعته خود کوشید با طرح مغالطه افرادی که حقوق…

مولفه های نواندیشی دینی

محمد مجتهد شبستری
محمد مجتهد شبستری: من از این فرصت که این محفل ماهیانه در اختیار می گذارد استفاده می کنم و به این موضوع می پردازم که مولفه های نواندیشی دینی که در سال های اخیر زیاد روی آن تکیه می شود ولی قدمتی تقریبا صدوپنجاه ساله در جهان اسلام دارد، از…

روشنفکری دینی نه ؛ روشنفکر دیندار آری

محمد مجتهد شبستری
● این چند سال خبری از شما نداشتیم. به نظر می‌رسید مجتهد شبستری علاقه‌ای به حضور در فضای عمومی ندارند. ◊ منظورتان از فضای عمومی چیست؟ ● منظورم معنای ساده حوزه عمومی‌ای است که اصولا روشنفکران در آن به نشر آرا و اندیشه‌هایشان می‌پردازند. حال چه به صورت سخنرانی و…

دین و آزادى‏

محمد مجتهد شبستری
جناب استاد، به نظر مى‏رسد که مفاهیم بزرگى چون آزادى و عدالت همواره به نوعى مبهم هستند. علت این ابهام چیست؟ آیا مى‏توان بین آزادى در مباحث کلامى و آزادى سیاسى گسستى ملاحظه کرد؟ مجتهد شبسترى: هر مبنایى را شما در کلام در نظر بگیرید به هر حال به بحثهاى…

انتظارات پیشین در فهم کلام خدا

محمد مجتهد شبستری
استاد محمدمجتهد شبستری حوزه : آیااحکام اخلاقی مبنی و منشا شرعی دارند یا خاستگاه آنها؟ استاد:این مساله از مباحث فلسفه اخلاق است و پیشینه دیرین بین کلامیون مسلمان دارد. گروهی را عقیده این است که :افعال اختیاری انسان حسن و قبح عقلی یا نفس الامری دارند.اینان احکام اخلاقی دین را…

مجتهد در اصول (نگاهی به اندیشه ‏های محمد مجتهد شبستری)

محمد مجتهد شبستری
محسن کدیور: «مجتهد» برای محمّد مجتهد شبستری اسمی بی‌مسما نیست. او به راستی مجتهد است، امّا نه اجتهاد در فروع و فقه، که اجتهاد در مبانی و اصول و کلام. او به‌ویژه مجتهد در مسأله‌ی فهم دین است.  در همه‌ی ادیان ابراهیمی، از جمله اسلام، «مسأله‌ی فهم متن» (اعم از…

هرمنوتیک و تفسیر دینی از جهان ( قسمت دوم)

محمد مجتهد شبستری
۲۸ مرداد ۱۳۸۷  به نقل از :وب سایت شخصی سروش دباغ گفتگو با محمد مجتهد شبستری جلال توکلیان ، سروش دباغ □ وقتی گفته می‌شود «خدا هست»، آیا این سخن سویه وجودشناختی و متافیزیکال ندارد؟ ■ می‌گوید من عالم را اینگونه می‌بینم نظیر همان که مولوی گفت: «اوست گرفته شهر…

ضمیمیه ۳ برای مقالۀ قرائت نبوی از جهان ۱۵

قرائت نبوی از جهان
محمد مجتهد شبستری: گفته‌ام قرآن یک فهم‌نامه روائی (Narrative Verstehen) است، به آن گفته می‌افزایم که فهمیدن این فهم‌نامه هم فهم روائی است. خواننده‌ای که فهم‌نامه‌ای روائی را می‌فهمد  در روند فهمیدن، خود را یک روایتگر تجربه می‌کند، فهمنده روایت قرآنی هم همینطور است. (بیشتر…)