آیا نماز نخواندن مجازات دارد!؟

امیرحسین ترکاشوند: شاید مجازات به خاطر نماز نخواندن، حتی به “ذهن” مردم هم خطور نکند؛ چه نماز را رابطه فرد با مبدأ هستی دانسته و دخالت زور و مجازات در این مسئله را به کلی با روح آن ناسازگار میدانند. این البته سخن درستی است ولی متأسفانه در متون فقهی برای نماز نخواندن مجازات ،آنهم چه مجازاتی، وضع شده: اعدام!. این گونه آرا ضرورت بازنگری در مشهورات فقهی را بیش از پیش میکند تا در نظامی که وجهه همتش را اجرای احکام فقهی قرار داده، این گامها در بیراهه سپری نشود.

افسوسِ دوچندان آنجاست که حکم یادشده، رأی عموم فقها در طول تاریخ بوده است:

الف- اگر مردی اساساً نماز را قبول نداشته باشد کیفرش بی هیچ تخفیفی مرگ است!

زیرا به دلیل انکار یکی از ضروریات دین، از اسلام خارج شده و مرتد و کافر نامیده میشود.

کیفر مرتد، قتل است.

اینچنین فردی حتی اگر توبه کند، باز مانع اجرای حکم نمیشود.

بر کسی که بدلیل انکار نماز اعدام شود نماز میّت نمیخوانند و در گورستان مسلمانان دفن نمیشود.

(البته اگر وی نومسلمان! باشد و نه از آغازِ تولّد مسلمان، در این صورت شانس توبهٔ سریع به وی داده می‌شود).

ب- اگر زنی نماز را قبول نداشته باشد اعدامش نمیکنند بلکه حبس ابد می شود

و هنگام هر نماز به سراغش میروند و او را به باد کتک میگیرند تا اصلاح شود و نمازخوان گردد
اینکار را هر وعده ی نماز آنقدر تکرار میکنند تا توبه کند یا بمیرد! 

 اگر در دوران حبس مُرد، او نیز مرتد و کافر شمرده شده و شانس تشریفات اسلامی پس از مرگ را ندارد.

پ- اگر کسی (چه مَرد و چه زن) نماز را قبول داشته باشد ولی عملاً نماز نخواند در این صورت او را تعزیر میکنند (بیست و پنج ضربه شلاق)،

اگر باز نماز نخواند دوباره تعزیرش میکنند و بار سوم یا حدّاکثر چهارم (اختلاف در فتوی و احتیاط) او را میکشند

زیرا به یک ضروریّ دین “پایبند” نبود و مرتکب گناه کبیره شد،

و کیفرِ این نوع ارتکاب، سرانجام  اعدام است.

او البته این شانس را دارد که پس از مرگ، تشریفات مسلمانی را برایش اجرا کنند: نماز میّت بر او بخوانند ، در گورستان مسلمین خاکش کنند …

زیرا او مسلمان بود و نماز را انکار نکرد و نظراً با آن مشکل نداشت بلکه تنبلی می کرد و عملاً تن به آن نمیداد.

چشم به راهِ فقه پویا و به امید بازبینی احکام فقهی.

بیست و دوم مرداد ۱۳۹۴
امیرحسین ترکاشوند

پیوست: بخشی از این احکام تلخ را با هم در کلام شهید اول پی می‌گیریم:
من ترک الصلاه الواجبه من المسلمین مستحلا فهو مرتد، یقتل إجماعا إن ولد على الفطره من غیر استتابه … وإذا قتل لم یصل علیه، ولم یدفن فی مقبره المسلمین، وماله لوارثه المسلم. وإن کان مسلما عن کفر استتیب، فإن تاب وإلا قتل … ولو ترکها غیر مستحل عزر ثلاثا، وقتل فی الرابعه …  إذا کان ترک الصلاه مع الاستحلال ارتدادا فالمرأه لا تقتل بترکها، بل تحبس وتضرب أوقات الصلوات حتى تتوب أو تموت … ولو ترکتها لا مستحله وعزرت ثلاثا فظاهر الأصحاب قتلها فی الرابعه کالرجل، وکذا فی جمیع مواضع تکرار الحد أو التعزیر … (الذکری ج ۲ ص ۴۰۷ تا ۴۱۰).