فیلم «فروشنده»، و تأملی در خشونتِ عادلانه و مدنیت

نیما افراسیابی
question_answer۲ دیدگاه
نیما افراسیابی: اشاره: فیلمِ «فروشنده»، داستانِ زوجی جوان (عماد و رعنا) است، که هر دو  با هم مشغولِ بازی در نمایشِ «مرگ فروشنده» (اثرِ آرتور میلر) می‌باشند. آن‌ها به علتِ خاکبرداریِ غیرمجاز در کنارِ محلِ زندگیشان؛ مجبور به ترک خانه‌ می‌شوند. شبی که رعنا در منزلِ جدید تنهاست، توسط ناشناسی…

«ابد و یک روز»، از دیدگاهِ زیبایی‌شناسیِ اگزیستانسیالیستی

نیما افراسیابی
question_answer۵ دیدگاه
نیما افراسیابی: فیلم «ابد و یک روز» (اثرِ سعید روستایی)، داستانِ مصائب و درد و رنج‌هایِ یک خانواده است. از همان اولین سکانس، قاب به قاب، بازنماییِ باورپذیری از تنگدستی‌هایِ این خانواده هشت نفره (مادر و ۷ فرزند او) به تصویر کشیده شده است. البته این تنگدستی‌ها فقط اقتصادی نیست،…

نمایشِ «مردی برای تمام فصول»، نمایشی از «اخلاقِ وظیفه‌گرا»

نیما افراسیابی
 نیما افراسیابی: از اواسط آبان تا اوایلِ دی ماه، نمایشِ «مردی برای تمام فصول» به کارگردانیِ بهمن فرمان‌آرا؛ در تالار وحدت اجرا شد. این نمایش بر اساس نوشته رابرت بولت بوده که سال‌ها پیش نسخه‌یِ سینمایی آن نیز به کارگردانیِ فرد زینه‌مان ساخته شد، و اسکار بهترین فیلمنامۀ اقتباسی را…

مروری آسیب‌شناسانه بر نسبتِ کنش‌های روشنفکرانه و بهروزی مردم

نیما افراسیابی
 نیما افراسیابی: در این مقاله، با عنایت به کارهایِ سه دهه اخیرِ روشنفکرانِ ایرانی، سی و یک دلیل و علتی که با توجه به آن‌ها می‌توان فاصله‌هایِ اجتناب‌پذیرِ بین مردم و روشنفکران را کاهش، و ضریب تأثیرِ مثبتِ روشنفکران را افزایش داد، آورده شده است. برخی از موارد ذکر شده…

فلسفه لاجوردی سهراب

نیما افراسیابی
نیما افراسیابی: «در سپهر سپهری»، دکتر دباغ، به دنبال ارائه یک نگرش به هستی است، سوی معنویت گمشده در زندگی روزمره و البته با توجه به زیست‌جهان عالم راززدایی شده کنونی. از این منظر، به نظر ‌می‌رسد، او در ارائه نگاه مذکور، موفق بوده است. در این میان با نکته‌سنجی…

سروش سپهری؛ موخره‌یِ کتاب ِ«در سپهر سپهری»

نیما افراسیابی
نیما افراسیابی: در این نوشته، به عنوان ِموخره‌یِ کتاب ِخواندنیِ «در سپهر سپهری»، که توسط «نشر نگاه معاصر» در بهار ۱۳۹۳ منتشر خواهد شد، به بررسی ۱۸ فصل/ جستارِ این کتاب پرداخته ام (۱-۱۸). فصولی که هر کدام به نوعی مرتبط با سهراب سپهری است.  ۱۸ فصلِ مذکور، یا سپهری…

گرامیداشتِ روز جهانی زن و اخلاق حقوق بشر

نیما افراسیابی
نیما افراسیابی: برای افراد اخلاق‌گرا، از میان منابع ِ شش‌گانه هنجار‌گذار، منبع اخلاق اهمیت بیشتری دارد و بر پنج منبع ِدیگر اولویت (۱). در نتیجه، از این منظر، برای افراد مذکور، اهمیت ِ«حقوق بشر» هم؛ در «اخلاقِ حقوق بشر» ظهور می‌یابد. به نظر می رسد، با وجود ِتمام انتقادهایی که…

بررسی اجمالی شیوه‌ی دف‌نوازیِ مسعود حبیبی و تأثیر آن بر جریان دف‌نوازی معاصر

نیما افراسیابی
نیما افراسیابی: به‌نظر می‌رسد سازه‌ی هنرمندانه‌ی دف‌نوازی معاصر بر دو ستون اصلی بنا شده است: «بیژن کامکار» و «مسعود حبیبی»؛ آن‌چنان‌که در دو دهه‌ی اخیر، کمتر دف‌نوازی می‌تواند ادعا کند که تحت تأثیر این دو استاد نبوده است (همچنان که در دو دهه‌ی اخیر، کمتر تارنوازی می‌تواند ادعا کند که…

از آوای پیانو تا خروش دف

نیما افراسیابی
نیما افراسیابی: «مسعود حبیبی» متولد ۱۳۴۰ در کرمانشاه است. به‌گواهی بسیاری از کارشناسان موسیقی، دف‌نوازیِ او در موسیقیِ متن سریال امام علی (ع)، به‌آهنگسازی «فرهاد فخرالدینی»، سبب جذب بسیاری از جوانان به دف‌نوازی و رونق این حوزه از جامعه‌ی موسیقایی کشور، در دهه‌ی هفتاد شد. (بیشتر…)

فصول عارفان؛ نقد و معرفی ِدرسگفتارهای «پیام عارفان برای زمانه ما»

نیما افراسیابی
 نیما افراسیابی :  یکی از دغدغه های اصلی ِ کار ِ روشنفکریِ سروش دباغ، پرداختن به زیستن ِ مدرن؛ توامان با گشودگی نسبت به ساحت قدسی ِ هستی است. ایشان سه گانه ی درسگفتارهای «پیام عارفان برای زمانه ما»، مقالات سپهری پژوهی و سلسله مقالات «طرحواره ای از عرفان مدرن»(۱…

نگریستن در آینه جان؛ نقد و معرفی ِ کتاب ِ «آینه جان»

نیما افراسیابی
نیما افراسیابی: امروز هفتصد و چهلمین سالمرگ مولاناست، پس به بهانه روز عُرس ِمولانا(سالمرگ/بزرگداشت مولانا/۲۶ آذر)، به نقد و معرفی کتابی قابل تامل و ارزشمند در حوزه مولانا پژوهی پرداخته ام: «آینه جان»(۱)، نوشته دکتر آرش نراقی. کتابی منحصر به فرد و خوش خوان در جهان اندیشگی مولانا، آن نهنگ…

ذهن، زبان و حقوق زنان

نیما افراسیابی
 نیما افراسیابی:  اگر حقوق بشر را بیش و پیش از هر چیز از جنس «حقوق اخلاقی»، سویِ حداقلِ کرامتمندیِ انسانی،  بدانیم که هم تمام انسان ها واجد آن حقوق هستند؛ و هم تمام انسان های دیگر (و نیز نهادها) مکلّف به رعایت آن حقوق هستند. همچنین، حقوق زنان را بخشی…

وجدان شرمگین و گذشته

نیما افراسیابی
 نیما افراسیابی:  به نظر می رسد، یکی از جذابیت های سینمای فرهادی پرداختن به دغدغه های اخلاقیِ زندگیِ روزمره در دنیای معاصر است.بر همین اساس در این یادداشت تلاش شده است از منظر فلسفه اخلاق نگاهی اجمالی به فیلم گذشته انداخته شود. این تفسیرِ احتمالی بر اساس نشانه های متن…

طرحواره ای برای معنویت و موسیقی های کلاسیک شرقی (۲)

نیما افراسیابی
 نیما افراسیابی: احتمالاً، می توان  این طرحواره را زیر شاخه ای از سه پروژه ی فکریِ سه متفکر معاصر، که دغدغه معنویت در دنیای مدرن را دارا هستند، در نظر گرفت: هویت چهل تکه و تفکر سیار(دکتر داریوش شایگان)، عقلانیت و معنویت( استاد مصطفی ملکیان) و طراحواره ای از عرفان…

طرحواره ای برای معنویت و موسیقی کلاسیک هند

نیما افراسیابی
 نیما افراسیابی: ۱- این مقاله ، طرحواره ای است تا ارتباط معنویت و موسیقی کلاسیک هند (و البته موسیقی هایی که به زبان ویتگنشتاینی با آن شباهت خانوادگی دارند (چون موسیقی کلاسیک ایران)) ، بیش از پیش به دیده عنایت نگریسته شود و پلی باشد بین پروژه های فکری اندیشمندان…